Αυτά τα κουκλόσπιτα δεν είναι συνηθισμένα παιδικά παιχνίδια. Είναι “σκηνές εγκλήματος”.

Στην ιατροδικαστική υπηρεσία της πολιτείας του Μέριλαντ, βασικό μέρος της εκπαίδευσης των νέων εγκληματολόγων είναι η ενασχόλησή τους με κουκλόσπιτα.

Με μια πρώτη ματιά μοιάζουν με ακριβά κουκλόσπιτα μιας άλλης εποχής. Πράγματι, σχεδιάστηκαν και κατασκευάστηκαν τη δεκαετία του ΄40 και του ’50. Ουδέποτε όμως προορίζονταν για να φιλοξενήσουν την Μπάρμπι και τον Κεν.

Η δημιουργός τους ήταν η περίφημη Φράνσις Γκλέσνερ Λη, ή αλλιώς “μητέρα της ιατροδικαστικής”.

Το 1931, η Γκλέσνερ συνέβαλε ως βασική χρηματοδότης στην ίδρυση του πρώτου πανεπιστημιακού παραρτήματος Ιατροδικαστικής στις ΗΠΑ. Το επόμενο βήμα ήταν να φροντίσει για την παροχή καλύτερης εκπαίδευσης. Σε ένα αντικείμενο τόσο πρακτικό, δεν ήταν δυνατόν τα μαθήματα να είναι μόνο θεωρητικά. Και εφόσον οι φοιτητές που θα υπηρετούσαν στα εγκληματολογικά τμήματα, δεν γινόταν να εκπαιδευτούν σε πραγματικούς τόπους εγκλημάτων, η Γκλέσνερ σκέφτηκε να δημουργήσει “σκηνές εγκλήματος” στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ.

Ξεκίνησε να φτιάχνει μινιατούρες από εγκλήματα στα οποία είχε βρεθεί. Αυτό που έκανε τις δημιουργίες της να διαφέρουν από τις μινιατούρες και τα κουκλόσπιτα της αγοράς ήταν η εξαιρετική λεπτομέρεια στον σχεδιασμό τους. Οι κηλίδες αίματος ήταν μετρημένες με ακρίβεια και τοποθετημένες στα κατάλληλα σημεία. Τα αντικείμενα και τα έπιπλα του σπιτιού ήταν επίσης αποτυπωμένα τέλεια, από το πιο ασήμαντο μέχρι το πιο κομβικό.

Παραδείγματος χάριν, στα ράφια της κουζίνας, τα τρόφιμα είχαν πάνω τους πραγματικές ετικέτες. Βάζα, κεριά, αφίσες, πίνακες και αργαλειοί “έντυναν” το κάθε δωμάτιο. Κάτω από τις μοκέτες τα πατώματα ήταν επενδυμένα με ξύλο, μέσα στα συρτάρια υπήρχαν μαχαιροπίρουνα, χαρτιά, μολύβια, τα παράθυρα και οι πόρτες άνοιγαν κανονικά και τα ρούχα ήταν φτιαγμένα από πραγματικά υφάσματα. Δεν έλειπε απολύτως τίποτα.

Κάθε χώρος ήταν σε κλίμακα 1:12 και η κατασκευή του κόστιζε από 3.000 μέχρι 4.500 δολάρια.

Nutshell Studies of Unexplained Death (Μικροσκοπικές σπουδές ανεξήγητων θανάτων)

Η Φράνσις Γκλέσνερ Λη δώρισε τα πρώτα κουκλόσπιτα στο Χάρβαρντ το 1946. Το σκεπτικό ήταν αφενός οι φοιτητές να οξύνουν την παρατηρητικότητά τους και δευτερευόντως να επιχειρήσουν να λύσουν το έγκλημα. Κάθε χώρος είχε τη δική του ιστορία. Υπήρχε ένα πτώμα και δίνονταν κάποιες βασικές πληροφορίες για το θύμα και τη ζωή του. Οι εκπαιδευόμενοι παρατηρούσαν τα δωμάτια με μεγεθυντικούς φακούς, έβγαζαν φωτογραφίες, έκαναν μετρήσεις και στο τέλος έγραφαν τα συμπεράσματα τους. Είχαν στη διάθεσή τους 90 λεπτά.

Τα κουκλόσπιτα της Γκλέσνερ δεν συνοδεύονταν από κάποιο “λυσάρι” με σωστές απαντήσεις. Όπως και στην πραγματική ζωή, έτσι και στις μικροσκοπικές αναπαραστάσεις δεν υπήρχε σωστό και λάθος. Σκοπός ήταν η συλλογή όσο το δυνατόν περισσότερων στοιχείων, η παρουσίασή τους και ο συνδυασμός μεταξύ τους.

Όταν το τμήμα Ιατροδικαστικής του Χάρβαρντ έκλεισε το 1966, τα κουκλόσπιτα μεταφέρθηκαν στα κεντρικά Ιατροδικαστικά Γραφεία της πολιτείας του Μέριλαντ στη Βαλτιμόρη. Εκεί παραμένουν έως σήμερα, όπου χρησιμοποιούνται ακόμη σε σεμινάρια επιμόρφωσης και εκπαίδευσης των νέων εγκληματολόγων.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Ευγένιος Τριβιζάς. Ο καθηγητής εγκληματολογίας που θεωρεί το ελληνικό σχολειό βαρετό και εχθρό της δημιουργικότητας. Ανακάλυψε τη Φρουτοπία και είναι μόνιμος κάτοικος στο νησί των πυροτεχνημάτων (βίντεο)

αρχική εικόνα: Wikimediamtx Commons