Ασκελετούρα. Το αγριοκρέμμυδο που όταν ανθίζει “δείχνει” τον καιρό του χειμώνα. Ο μύθος με την Γοργόνα και το αθάνατο νερό

Η ασκελετούρα είναι φυτό που ανθίζει στην Κρήτη, αλλά και σε πολλά νησιά του Αιγαίου και η παράδοση το συνδέει με διάφορες δοξασίες. Η πιο ενδιαφέρουσα σχετίζεται με την πρόγνωση του καιρού το χειμώνα.

Οι ασκελετούρες ονομάζονται και σκιλλοκρέμμυδα ή κρεμμύδες ή στο Ρέθυμνο λατζούνι και ανθίζουν από τον Αύγουστο μέχρι τον Οκτώβριο. Η επιστημονική ονομασία είναι Drimia noumidica. Οι αρχαίοι Έλληνες το αποκαλούσαν σκίλλη και σε πολλά συγγράμματα της εποχής, όπως του Θεόφραστου του «πατέρα» της βοτανικής, εντοπίζονται οι ιδιότητές.

Οι Κρητικοί έλεγαν ότι μπορούσαν να προβλέψουν την εξέλιξη του χειμώνα, ανάλογα με το πότε θα έβγαζαν άνθη. Αν άνθιζαν πιο νωρίς από την εποχή τους, τότε πίστευαν ότι θα έρθει βαρύς χειμώνας. Αν άνθιζαν αργοπορημένα, θεωρούσαν ότι η άνοιξη θα έρθει γρήγορα.

Στο Ρέθυμνο έλεγαν ότι εάν ανοίξει όλο το λατζούνι της ασκελετούρας, τότε θα έρθει βαρυχειμωνιά, ενώ αν  ανοίξει το μισό ο χειμώνας θα είναι ελαφρύς.

Επιπλέον, μέσω του φυτού οι αγρότες μπορούσαν να προβλέψουν τη σοδειά τους. Αν όλο το κλαδί ήταν ανθισμένο, τότε έλεγαν ότι η παραγωγή σιτηρών θα είναι καλή. Αν πάλι δεν είχε πολλά άνθη, τότε θεωρούσαν ότι η δε θα είχαν καλή σοδειά.

Η παράδοση αναφέρει ότι εάν η ασκελετούρα τοποθετηθεί την Πρωτοχρονιά στο σπίτι μπορεί να φέρει καλοτυχία.

Οι ένοικοι με αυτό τον τρόπο θα είχαν προστασία από το «κακό μάτι» και τη γλωσσοφαγιά. Λέγεται ότι το έθιμο έχει ρίζες από τον 6ο αιώνα, με την ασκελετούρα να έχει την ιδιότητα ακόμα κι αν ξεραθεί, κατά την παραμονή της στο σπίτι, να ξαναγεννιέται και πάλι όταν έλθει η εποχή της.

Η σκιλλοκρεμμύδα χρησιμοποιείται ως καρδιοτονωτικό, διουρητικό, αντιασθματικό και αποχρεμπτικό σε μικρές δόσεις. Γενικά χρησιμοποιείται με προσοχή, γιατί σε μεγάλες δόσεις έχει τοξική δράση και προκαλεί ιλίγγους, εμετούς και πολλές φορές το θάνατο.

Η αγριοκρεμμύδα από τα αρχαία χρόνια θεωρείται σύμβολο γονιμότητας και υπάρχει ο μύθος ότι η αθάνατη φύση της ασκελετούρας σχετίζεται με μια ιστορία που αφορά στον Μέγαλο Αλέξανδρο και την αδελφή του τη Γοργόνα.

Όταν ο στρατηλάτης ξεκίνησε την εκστρατεία του στην Ανατολή, την άφησε στην Κρήτη. Τότε, της έδωσε ένα μικρό μπουκάλι και της είπε να μην το ανοίξει μέχρι να επιστρέψει.

Η Γοργόνα έβλεπε ότι ο καιρός περνούσε και ότι ο Μέγας Αλέξανδρος δεν εμφανιζόταν. Στεναχωρημένη άνοιξε το μπουκαλάκι και χύθηκε το περιεχόμενό του, καταλαβαίνοντας ότι ήταν το αθάνατο νερό. Με αυτό φύτρωσε η ασκελετούρα και απέκτησε την ιδιότητα να μην μαραίνεται ποτέ, ακόμα κι όταν χάσει τα άνθη της.

Πηγή αρχικής εικόνας: Facebook