Αρμενιστής. Ο θρυλικός φάρος της Μυκόνου όπου ανήλικοι αντάρτες αιχμαλώτισαν Γερμανούς στρατιώτες. Γιατί στο παρελθόν τον ονόμαζαν βρυκόλακα. Βίντεο με την ιστορία του

Ο Φάρος Αρμενιστής είναι ένα από τα χαρακτηριστικά κτίσματα της Μυκόνου.

Βρίσκεται στην ομώνυμη περιοχή Φανάρι σε ένα λόφο που παλιά ονομαζόταν Βουρβούλακας, δηλαδή βρυκόλακας.

Εικάζεται ότι η ονομασία προήλθε για να φοβερίζει τα παιδιά ώστε να μην πλησιάζουν στα απότομα βράχια, που ήταν πολύ επικίνδυνα.

Ο Φάρος, αν και εγκαταλειμμένος σήμερα, αποτελεί σημείο συνάντησης των επισκεπτών του νησιού και καταφύγιο για νεαρά ζευγάρια.

Η στρατηγική του θέση προσφέρει εξαιρετική θέα, ιδανικό κάδρο για αναμνηστικές φωτογραφίες, αλλά και μέρος για αγνάντεμα και χαλάρωση.

Αρχικά όμως ο Αρμενιστής χτίστηκε για να αποφευχθούν τα θαλλάσια ατυχήματα.

Την αφορμή έδωσε ένα ναυάγιο που έγινε την άνοιξη του 1877.

Το ναυάγιο

Το βρετανικό ατμόπλοιο “Βόλτα” άπλωνε τηλεγραφικό καλώδιο στη θάλασσα και έπλεε στο στενό πέρασμα Τήνου και Μυκόνου που ήταν σκοτεινό.

Την ημέρα του ναυαγίου στην περιοχή επικρατούσε ομίχλη με αποτέλεσμα οι δύο κορυφές , «Προφήτης Ηλίας ο Βορνιώτης» και «Ανωμερίτης», να μοιάζουν σαν στεριά που χωριζόταν από τη θάλασσα. Ο κυβερνήτης του πλοίου το οδήγησε στην υποτιθέμενη θάλασσα και το “Βόλτα” προσέκρουσε στα βράχια και βυθίστηκε αύτανδρο.

Μετά το ναυάγιο ο φωτισμός του περάσματος κρίθηκε επιτακτικός.

Το χτίσιμο του Φάρου και ο εξελιγμένος μηχανισμός του

Ο Αρμενιστής της Μυκόνου χτίστηκε το 1890 και εξοπλίστηκε με το πιο σύγχρονο φωτιστικό μηχάνημα της εποχής, που είχε εκτεθεί και βραβευτεί ένα χρόνο πριν, στη διεθνή έκθεση του Παρισιού.

Ο μηχανισμός βασιζόταν σε μια εφεύρεση με κρυστάλλους του Αυγούστου Φρενέλ που έγινε αποκλειστικά για χρήση σε φάρους.

Ο Φάρος της Μυκόνου ήταν από τους πρώτους που εξοπλίστηκαν με το πρωτοποριακό για την εποχή μηχάνημα.

Η ισχύς του μηχανισμού ήταν τέτοια που λέγεται ότι ένας ηλικιωμένος που έμενε στην Τήνο απέναντι από τον Αρμενιστή, χρησιμοποιούσε τα βράδια το φως του για να βλέπει.

Το κτίριο εκτός από το μηχανισμό, διέθετε δωμάτια για να μένουν οι φαροφύλακες, κουζίνα, τουαλέτα, βοηθητικούς χώρους και εσωτερική στέρνα.

Σήμερα ο αρχικός μηχανισμός του Φάρου βρίσκεται στον κήπο του Ναυτικού Μουσείου της Μυκόνου και εκτίθεται στο κοινό.

Οι βάρδιες των φαροφυλάκων και η ζωή στον Αρμενιστή

Με το χτίσιμο του Φάρου ολόκληρη η περιοχή απέκτησε ζωή.

Για τη σωστή του λειτουργία χρειάζονταν 3 έως 6 φαροφύλακες που άλλαζαν βάρδιες μεταξύ τους.

Κάποιες χρονιές εκτός από τους ίδιους τους εργαζόμενους, έμεναν στο Φάρο και οι οικογένειες τους.

Οι βάρδιες ήταν αρκετά δύσκολες, καθώς ήταν ολονύχτιες και απαιτούσαν μεγάλη μυϊκή δύναμη μιας και ο φαροφύλακας έπρεπε κάθε δύο ώρες να σηκώνει προς τα πάνω ένα βαρίδι, το οποίο σιγά σιγά κατέβαινε και έθετε σε λειτουργία το μηχανισμό.

Ωστόσο, η ζωή στον Αρμενιστή δεν ήταν τόσο δύσκολη όσο σε άλλους φάρους, αφού το κτίριο δεν είναι απομονωμένο από το υπόλοιπο νησί.

Οι φαροφύλακες και οι οικογένειές τους χρησιμοποιώντας γαϊδούρια που εκτελούσαν το δρομολόγιο στους δύσβατους βράχους, ανεφοδιάζονταν από τη χώρα της Μυκόνου.

Η περιοχή του Φάρου προσφέρονταν για κυνήγι και ψάρεμα κι έτσι οι «ένοικοι» του κτιρίου εξασφάλιζαν επιπλέον τροφή από τη φύση.

Σύμφωνα με μαρτυρίες παλιών φαροφυλάκων αρκετά πρωινά όταν ανέβαιναν στο μπαλκόνι του Φάρου έβρισκαν πουλιά, τα οποία λόγω του δυνατού φωτός ξέφευγαν από την πορεία τους και προσέκρουαν στα τζάμια.

Ο Αρμενιστής έγινε αφορμή για να δημιουργηθεί μια ελληνογερμανική φιλία

Κατά τη διάρκεια του πολέμου, οι Γερμανοί κατέλαβαν τον Αρμενιστή και τον μετέτρεψαν σε παρατηρητήριο, εκμεταλλευόμενοι τη στρατηγική του θέση.

Με το τέλος του πολέμου όμως, οι επικεφαλής των Γερμανών που αποχωρούσαν από την Ελλάδα, ήρθαν αντιμέτωποι με μια δυσάρεστη έκπληξη.

Μια ομάδα από νεαρά αγόρια με την ονομασία «Αέρας» έκανε έφοδο στο Φάρο, αιφνιδίασε τους στρατιώτες και τους συνέλαβε.

Η φήμη των αγοριών εξαπλώθηκε και η ομάδα τους έμεινε στην ιστορία της Μυκόνου.

Το 1974 ένα από τα μέλη του «Αέρα», ο Κώστας Ζουγανέλης ήταν ο δήμαρχος του νησιού.

Τότε έλαβε ένα γράμμα από έναν Γερμανό που έλεγε ότι αναζητούσε τα αγόρια που τον είχαν συλλάβει γιατί ως αιχμάλωτος δεν ξαναβρέθηκε στο πεδίο της μάχης και έτσι σώθηκε η ζωή του, αφού κανονικά θα συνέχιζε τη θητεία του στο Ανατολικό Μέτωπο, όπου χιλιάδες Γερμανοί έχασαν τη ζωή τους.

Ο Ζουγανέλης του απάντησε και λίγο καιρό μετά οι δύο άντρες συναντήθηκαν και ανέπτυξαν μια φιλική σχέση.

Ο Φάρος της Μυκόνου εκτός του ότι συνέβαλε στον ασφαλή διάπλου των πλοίων, έγινε αφορμή να γεννηθεί μια ιστορική φιλία.

Σήμερα το κτίριο είναι αφημένο στο έλεος του καιρού, αφού στην Ελλάδα ξέρουμε να παρατάμε αυτά που άλλοι λαοί, συντηρούν και προβάλλουν.

Δείτε το βίντεο της “Μηχανής του Χρόνου” για τον Φάρο Αρμενιστή από το αφιέρωμα στην “Άγνωστη Μύκονο”

Ευχαριστούμε τον ερευνητή πέτρινων φάρων κύριο Νίκο Μπένο- Πάλμερ για τις πληροφορίες

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Πτήση πάνω από το νησάκι με τις εξωτικές αμμουδιές που κάποτε ήταν μετόχι του Αγίου Όρους και σήμερα αποκαλούν «Μύκονος» του Βορρά…