Αποκάλυψη Guardian. Η Χούντα ήθελε να δώσει ελληνικό νησί στους Beatles για να φτιάξει την εικόνα της στο εξωτερικό. Ποιο ήταν

Η Χούντα των Αθηνών ήταν έτοιμη να προσφέρει ένα νησί στους Beatles ώστε να ανατρέψει την κακή εικόνα του καθεστώτος στο εξωτερικό και να επισκιάσει τις καταγγελίες για βασανισμούς και διωγμούς πολιτικών κρατουμένων. 

Την αποκάλυψη κάνει η Βρετανική εφημερίδα Guardian και φιλοξενεί εκτενές ρεπορτάζ στο όποιο δίνει την μαρτυρία του ο γνωστός Έλληνας ανταποκριτής Λάμπης Τσιριγωτάκης.

Ήταν μια ζεστή μέρα Ιουλίου του 1967. Οι Beatles βρίσκονταν καθ’ οδόν προς τους Δελφούς. Τότε που τραβήχτηκε η διάσημη φωτογραφία τους στην Αράχωβα. Ο δημοσιογράφος Λάμπης Τσιριγωτάκης, νεαρός τότε,  πλησίασε τον Τζον Λένον και του ζήτησε να κάνει ορισμένες ερωτήσεις.

Ο Λένον δέχθηκε και ακολούθησε η αποκάλυψη για το ελληνικό νησί:

«Δυστυχώς οι κοινωνικές ανισότητες στην Αγγλία είναι τόσο μεγάλες που με πληγώνουν ψυχολογικά. Η Ελλάδα είναι μια υπέροχη χώρα, φανταστικό κλίμα, υπέροχοι άνθρωποι … και γι’ αυτό σκεφτόμαστε σοβαρά να αγοράσουμε ένα μικρό ελληνικό νησί και να φτιάξουμε το δικό μας χίπικο κοινόβιο όπου θα μπορούσαμε να ζούμε ανενόχλητοι το μισό χρόνο».

Η Χούντα και οι μισητοί χίπηδες

Τρεις μήνες πριν από την επίσκεψη των Beatles στην Ελλάδα, οι Συνταγματάρχες είχαν κάνει το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου καταλαμβάνοντας την εξουσία και εγκαθιδρύοντας δικτατορία. Εκτός από τους αριστερούς, εχθροί του καθεστώτος ήταν και οι χίπηδες. Οι  Συνταγματάρχες τους θεωρούσαν «ναρκομανείς, σεξομανείς και κλέφτες» και βρέθηκαν στο στόχαστρο ως υποψήφιοι για σύλληψη και διώξεις.

Τότε όμως, όπως επισημαίνει εκτενές ρεπορτάζ του Guradian, αξιωματούχοι του ΕΟΤ, του εθνικού οργανισμού τουρισμού, αλλά και κάποια μέσα ενημέρωσης που ήταν ελεγχόμενα από τη χούντα σκέφτηκαν να εκμεταλλευτούν την επίσκεψη των Beatles για να βελτιώσουν την εικόνα του καθεστώτος στο εξωτερικό.

Έτσι θα ανέτρεπαν τη διεθνή απομόνωση που προκαλούσαν οι συνεχείς αναφορές για εκτεταμένα βασανιστήρια και διώξεις πολιτικών αντιπάλων στην Ελλάδα. Ο Λάμπης Τσιριγωτάκης αναφέρει στον Guardian:

«Το καθεστώς τους έβλεπε ξεκάθαρα ως διασημότητες που θα μπορούσαν να εξυπηρετήσουν έναν σκοπό»

Μπροστά στο μεγάλο σκοπό οι δικτάτορες αποδέχτηκαν ότι έπρεπε να κάνουν μια παράδοξη συμφωνία με την πιο διάσημη μπάντα όλων των εποχών που ήταν αντίθετη με τη βία, τον πόλεμο και τον αυταρχισμό. Φυσικά δεν θα γινόταν κουβέντα για τον ελευθεριακό τρόπο ζωής τους ή την πρόθεσή τους να μετατρέψουν το νησί σε χίπικη κοινότητα με ελεύθερο LSD και άφθονο “χόρτο”.

Η έρευνα

Μισό αιώνα αργότερα, το συγκεκριμένο επεισόδιο, έβαλε σε σκέψεις τους μελετητές των Beatles.  Μάλιστα τον περασμένο μήνα το περιοδικό Beatles Studies του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ δημοσίευσε ένα δοκίμιο 8.000 λέξεων με τίτλο «Used as propaganda»: Τα σχέδια των Beatles για τα ελληνικά νησιά και η διεθνής πολιτική.

Ο συγγραφέας του, Jonathan Knott, είναι πεπεισμένος, μετά από αρκετά χρόνια έρευνας, ότι ενώ οι μουσικοί επιθυμούσαν διακαώς να αγοράσουν ένα θέρετρο για να ξεφύγουν από την πίεση της αναγνώρισης και της φήμης, οι Έλληνες αξιωματούχοι είχαν εξίσου σκοπό να εκμεταλλευτούν αυτή την επιθυμία για να ενθαρρύνουν τον τουρισμό στην Ελλάδα.

Εκείνη την εποχή το Λονδίνο “έβραζε” κατά της Χούντας με διαδηλώσεις και συνεχείς διαμαρτυρίες. Η καταγγελίες για εξορία χιλιάδων δημοκρατικών πολιτών σε στρατόπεδα εργασίας και σε ξερονήσια, είχε συγκινήσει την κοινή γνώμη.

Ο Τύπος της εποχής ανέφερε ότι οι διαδηλωτές κρατούσαν πλακάτ με το σύνθημα «δημοκρατία στην Ελλάδα», καθώς υποδέχονταν την άφιξη των καλεσμένων σε δεξίωση του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών στη Βρετανική πρωτεύουσα. Τότε ο Έλληνας οικοδεσπότης του γκαλά είχε κάνει «μια παθιασμένη έκκληση προς τους Βρετανούς τουρίστες να έρθουν στην Ελλάδα».

«Ο ελληνικός Τύπος εκείνη την εποχή λογοκρίνονταν σε μεγάλο βαθμό, οπότε οι όποιες αναφορές που αφορούσαν τους Beatles είχαν πιθανότατα την ευλογία του καθεστώτος», γράφει ο Knott.  Και συμπληρώνει : «Τα στοιχεία υποδηλώνουν ότι υπήρξε μια προσπάθεια το 1967 από τους εκπροσώπους του ελληνικού τουρισμού να χρησιμοποιήσουν την επίσκεψη των Beatles για προς όφελός τους»

Σύμφωνα με τον ίδιο κανείς εκ των μελών των Beatles, δεν γνώριζε ότι το ταξίδι τους θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί προς όφελος της Χούντας.

Οι συνταγματάρχες ήθελαν να δώσουν στους Beatles νησί

Ο Knott υποστηρίζει μάλιστα πώς η χούντα ήθελε να δώσει στους Beatles ένα νησί. Όταν το συγκρότημα βρήκε το νησί που ήθελε  και πριν η συμφωνία ναυαγήσει, δόθηκε στους τέσσερις του συγκροτήματος εντολή να μεταφέρουν «δολάρια ακινήτων αξίας 120.000 λιρών συνολικά για να καλύψουν νομικά έξοδα και ανακαινίσεις».

Πιστεύεται ότι το νησί ήταν ο Τσουγκριάς, ανοιχτά της Σκιάθου. Κατά μια άλλη μεταγενέστερη εκδοχή ήταν το νησάκι Αγία Τριάδα κοντά στην Ερέτρια.

Το ταξίδι τους στην Ελλάδα είχε οργανωθεί από τον αείμνηστο Αλέξη Μάρδα, μια ιδιοφυΐα των ηλεκτρονικών. Ο Μάρδας, ο οποίος έμελλε να έρθει σε θεαματική ρήξη με το συγκρότημα, ήταν γιος αξιωματικού της πολεμικής αεροπορίας με στενές σχέσεις με τους συνταγματάρχες. «Φαίνεται πιθανό να εμπλέκονται σε αυτές τις διαπραγματεύσεις επίσημοι εκπρόσωποι του τουρισμού και ο Αλέξης Μάρδας», γράφει ο Knott.

Αργότερα, ο Μπάρι Μάιλς, φίλος του συγκροτήματος και βιογράφος του Πολ ΜακΚάρτνεϊ δήλωσε ότι είχε «τρομοκρατηθεί» από τη στάση των Beatles, λέγοντας στο βιβλίο του «There’s a riot going on: Revolutionaries, rock stars and the rise and fall of 60s counter-culture»:

«Όπως το θυμάμαι, ο Πολ ήταν ελαφρώς αμήχανος από όλα αυτά, αλλά ο Τζον δεν ανησυχούσε. Απ’ όσο μπορώ να καταλάβω, όλο το ταξίδι στην Ελλάδα ήταν απλώς μια ομίχλη από LSD, όμως. Κανείς τους δεν ήξερε πραγματικά πού στο διάολο βρισκόταν».

Η Χούντα αναζητούσε νομιμοποίηση

Οι ιστορικοί συμφωνούν ότι η παρουσία των Beatles στην Ελλάδα θα θεωρούνταν ευλογία για τη χούντα. «Οι συνταγματάρχες αναζητούσαν απελπισμένα από πολύ νωρίς κάποιου είδους νομιμοποίηση από το εξωτερικό», λέει ο Αλέξανδρος Ναυπλιώτης, ο οποίος ειδικεύεται στην περίοδο της επταετίας.

«Η παρουσία των Beatles στην Ελλάδα εν μέσω της Beatlemania θα αποτελούσε προπαγανδιστικό πραξικόπημα γι’ αυτούς».

Μισό αιώνα αργότερα, καθώς η Ελλάδα ετοιμάζεται να τιμήσει την εξέγερση του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του 1973 κατά του καθεστώτος -ένα γεγονός που θα οδηγούσε στην ανατροπή των Συνταγματαρχών- τίθενται ερωτήματα για το πώς ένα σύμπλεγμα παρανοϊκών, χαμηλόβαθμων αξιωματικών του στρατού κατάφερε να παραμείνει στην εξουσία για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα.

Η παραμονή των Beatles στην Ελλάδα – και το όνειρό τους να αποκτήσουν ένα νησί – θα έρθει αναμφίβολα στο προσκήνιο, αναφέρει ο Gurdian.

«Αν και η σκέψη ότι οι Beatles δήθεν αγόρασαν το δικό τους ιδιωτικό ελληνικό νησί τείνει να ανακαλείται με μια δόση ρομαντισμού και ιδιοτροπίας, το άρθρο [του Knott] αναδεικνύει πραγματικά ότι η διαδικασία κάθε άλλο παρά ήταν», δήλωσε η Dr Holly Tessler, η οποία είναι συν-εκδότρια του Journal of Beatles Studies.

Δείτε το νησάκι Τσουγκριάς απέναντι από την πόλη της Σκιάθου με την υπέροχη παραλία και το εκκλησάκι του Αγίου Φλώρου σκαρφαλωμένο στο βράχο :