Από τη γυναικεία λογοτεχνία της Ιαπωνίας στη Βιρτζίνια Γουλφ. Μονογκάταρι, η άγνωστη λογοτεχνία των γυναικών της Ιαπωνίας

Το κείμενο έστειλε η αναγνώστριά μας, Ευαγγελία Γεροντάκη

Στην απομονωμένη Ιαπωνία από τον 10ο εως τον 12ο αιώνα, ανθεί η περίοδος Χεϊάν ή “εποχή του Κιότο”, όπως ονομάστηκε μετέπειτα από τους ιστορικούς.

Μια εποχή που άφησε πίσω της όχι μόνο το στίγμα της ιαπωνικής οικονομικής ισχύος, αλλά εκατοντάδες κείμενα, λογοτεχνικά και ποιητικά και θα περάσει στην ιστορία ως η χρυσή εποχή της Ιαπωνικής λογοτεχνίας, κατά πολύ αντίστοιχη της δυτικής.

Στο τέλος, της πρώτης χιλιετίας αρχίζει να εμφανίζεται το λογοτεχνικό είδος του Μονογκάταρι (Zuihitsu 随筆 στα Ιαπωνικά).

Το είδος αυτό της λογοτεχνίας αποτελείται από προσωπικές εκθέσεις με εξομολογητικό χαρακτήρα και ιδέες που ανταποκρίνονται στον κοινωνικό περίγυρο του συγγραφέα.

Η λογοτεχνία αυτή είναι καθαρά αυλική.

Η πεποίθηση για το σύντομο της ζωής, η μελαγχολία και η λεπτή ρομαντική διάθεση, οι ηδονές, τα ενδύματα και η αποθέωση της τέχνης του ευ ζην, μέσα στην αυλική αριστοκρατία καταγράφονταν από τις κυρίες των τιμών.

Έτσι, η λογοτεχνία της περιόδου Χεϊάν είναι μια κατά βάση γυναικεία λογοτεχνία και μία από τις πιο παλιές και πιο σπάνιες επιδείξεις μαζικής γυναικείας λογοτεχνίας στην παγκόσμια ιστορία.

Οι άνδρες λογοτέχνες της εποχής επηρεασμένοι από τις μεγαλόπνοες ποιητικές συνθέσεις επικού χαρακτήρα που κυριαρχούσαν στη Κινεζική λογοτεχνία, άφησαν στις γυναίκες ελεύθερο το πεδίο της πεζογραφίας.

Τα ημερολόγια αυτά στα οποία κατέγραφαν σαν μικρά παραμύθια ή μυθιστορήματα τα γεγονότα της ζωής τους και του περίγυρού τους, ονομάζονταν “νίκι”.

Περίοπτη θέση ανάμεσα σε αυτά έχει το το «Γκέντζι Μονογκάταρι» («Μυθιστόρημα του Γκέντζι») της Μουρασάκι Σικίμπου, κυρίας των Τιμών στην υπηρεσία της πριγκίπισσας Σάντακο, το οποίο αποτελεί παράδειγμα ύφους και λεπτών ψυχολογικών παρατηρήσεων, μέχρι τότε άγνωστων στην παγκόσμια λογοτεχνία.

Παρόμοιου ύφους και αξίας είναι και το “Βιβλίο του μαξιλαριού” της Σέι Σοναγκόν, η οποία θεωρείται και η κυρίως εκπρόσωπος του είδους του Μονογκάταρι.

Στο βιβλίο αυτό με το κάπως ακαθόριστο περιεχόμενο περιλαμβάνονται από περιγραφές της φύσης, μέχρι φιλοσοφικές σκέψεις που σχηματίζουν ένα πανόραμα των ανθρώπινων χαρακτήρων της εποχής.

Το βιβλίο καταφέρνει με τα μάτια στο άμεσο παρόν, να φωτίζει τα πιο διαχρονικά χαρακτηριστικά του ανθρώπινου γένους.

Θα περάσουν πολλοί αιώνες μέχρι τον 20ο αιώνα, όπου θα έρθει η μοναδική λογοτεχνική πένα της Virginia Woolf και θα αναφερθεί πάλι στα ίδια πράγματα με την ίδια καινοτομία πάνω στο ύφος της εποχής της και να μιλήσει για τη φύση, για τις απλές παρατηρήσεις της ζωής, αλλά και τα πιο πολύπλοκα ερωτήματα της ανθρώπινης ύπαρξης, καθώς και τις λεπτές αποχρώσεις της ανθρώπινης και γυναικείας ψυχοσύνθεσης.

Η περίοδος Χεϊάν κράτησε περίπου δύο αιώνες, προτού η Ιαπωνία βυθιστεί εκ νέου σε ταραχές και διαμάχες.

Η λογοτεχνία των μονογκάταρι σηματοδοτεί εκείνη την μοναδική στιγμή στην παγκόσμια ιστορία, όπου η γυναικεία ευφυΐα φωτίζει και επισφραγίζει μια ολόκληρη πνευματική γενιά.

Όσοι αναγνώστες επιθυμούν να στέλνουν κείμενα μπορούν να μας τα στέλνουν στη διεύθυνση: [email protected]

Εφόσον τηρούνται κάποιες προϋποθέσεις, που έχουν να κάνουν με το ύφος της ιστοσελίδας, θα δημοσιεύονται.

Η “ΜτΧ” δεν ευθύνεται για τυχόν ανακρίβειες στα κείμενα των αναγνωστών.

Διαβάστε επίσης: Το στριπτίζ στη μεταπολεμική Ιαπωνία. Οι Αμερικάνοι τους έμαθαν το στριπτίζ και οι Ιάπωνες επινόησαν τα σεξ σώου. Όταν χαμήλωναν τα φώτα, μοίραζαν στους θαμώνες μεγενθυντικούς φακούς