Από πού προήλθαν τα έθιμα της Μεγάλης Πέμπτης. Γιατί βάφουμε τα αυγά και φτιάχνουμε τσουρέκι;

Κάθε Μεγάλη Πέμπτη, είθισται να βάφουμε τα αυγά κόκκινα και να ζυμώνουμε τσουρέκι. Πώς συνδέθηκαν όμως αυτές οι δύο τροφές με το Πάσχα;

Όλα ξεκινούν από το γεγονός ότι σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη, η Μεγάλη Πέμπτη ήταν η ημέρα του Μυστικού Δείπνου. Εκεί ο Χριστός πρόσφερε στους 12 Αποστόλους άρτο και κρασί, που αντιστοιχούσαν στο σώμα και το αίμα Του.

Τσουρέκι

Η λέξη προέρχεται από την τουρκική «corek», η οποία αναφέρεται σε οποιοδήποτε ψωμί που περιέχει μαγιά στη ζύμη του.

Το τσουρέκι, αν και ένα από τα πολλά “εορταστικά” ψωμιά της ελληνικής παράδοσης, είναι πιθανότατα το διασημότερο. Πέρα από γευστικό έδεσμα, η παρασκευή του ενέχει έναν συμβολισμό. Στον χριστιανισμό, το αλεύρι που “ζωντανεύει” και “μεταμορφώνεται” ανέκαθεν αποτελούσε σύμβολο ζωής.

Επομένως το “γλυκό ψωμί” είναι σύμβολο της Ανάστασης του Χριστού.

Το παραδοσιακό σχήμα της πλεξούδας που είθισται να δίνουμε στο τσουρέκι έχει καθιερωθεί για να “απομακρύνει” τα κακά πνεύματα. Στην άκρη του, τοποθετείται πάντα ένα κόκκινο αυγό.

Γιατί βάφουμε αυγά;

Τα αυγά είναι σύμβολο γονιμότητας, δημιουργίας και αναγέννησης. Το κόκκινο είναι το αίμα του Χριστού. Συνδυαστικά συμβολίζουν την έναρξη ενός νέου κύκλου ζωής.

Κατά το τσούγκρισμα, την Κυριακή του Πάσχα, το κέλυφος του αυγού σπάει, όπως είχε σπάσει και ο Τάφος του Χριστού την ημέρα της Ανάστασης.

Σύμφωνα με μία εκδοχή της χριστιανικής παράδοσης, όταν οι Φαρισαίοι είχαν πια συλλάβει τον Χριστό, η Παναγία προσέφερε στους φρουρούς ένα καλάθι με αυγά. Έκλαιγε απαρηγόρητη, παρακαλώντας τους να μην τον βασανίσουν. Τότε, τα δάκρυά της μούσκεψαν τα αυγά, που βάφτηκαν κατακόκκινα.

Γι’ αυτό και σε πολλά μέρη της Ελλάδας, τηρείται η παράδοση του πρώτου αυγού. Είναι της Παναγίας και δεν το σπάμε, αλλά το φυλάμε στο εικονοστάσι μέχρι το επόμενο Πάσχα.

Άλλες απόψεις υποστηρίζουν ότι το έθιμο είναι προχριστιανικό, έχει δηλαδή παγανιστικές ρίζες.

Αρχική εικόνα: Wikimediamtx Commons