Από που προήλθε η φράση “δρακόντεια μέτρα”. Στην αρχαία Αθήνα οι νόμοι του Δράκοντα τιμωρούσαν με θάνατο ακόμα και την κλοπή ενός μήλου! Το απροσδόκητο τέλος του νομοθέτη από ασφυξία

Η Αθήνα είναι ταυτισμένη ιστορικά με την γενέτειρα της δημοκρατίας. Ένας από τους ακρογωνιαίους λίθους για την θέσπιση της αθηναϊκής δημοκρατίας  ήταν η εισαγωγή ενός γραπτού κώδικα νόμων που θα μπορούσε να εφαρμοστεί μόνο από το δικαστήριο.

Η εφαρμογή αυτού του κώδικα αυτομάτως θα καταργούσε τους ήδη υπάρχοντες “άγραφους” νόμους, που συχνά ήταν άδικοι για τις χαμηλότερες τάξεις και ευνοούσαν τους αριστοκράτες.

Ο άνθρωπος που χρίστηκε το 624 π.Χ ως ο καταλληλότερος από τους Αθηναίους για την δημιουργία του νομοθετικού συστήματος ήταν ο Δράκων. Έζησε στην Αθήνα τον 7ο αιώνα π.Χ.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου οι προφορικοί νόμοι ήταν προνόμιο των αριστοκρατών. Αυτό σήμαινε ότι το νομικό σύστημα ήταν άδικο και οι χαμηλότερες τάξεις δεν μπορούσαν να δικαιωθούν εύκολα σε κάθε περίπτωση.

Λίγα πράγματα είναι γνωστά για τον ίδιο. Σύμφωνα με ορισμένες αρχαίες αναφορές, ο θάνατός του προήλθε από ασφυξία μετά από μια εξαιρετική ομιλία που είχε δώσει στο θέατρο της Αίγινας. Υπάρχει η εκδοχή ότι το ενθουσιώδες κοινό άρχισε να ρίχνει πάνω του πανωφόρια και άλλα ρούχα ως ένδειξη θαυμασμού και εκτίμησης. Η υπερβολή αυτή οδήγησε στον απροσδόκητο θάνατό του.

Το 621 π.Χ, καθιερώθηκε ο νέος γραπτός κώδικας, χαραγμένος αρχικά σε ξύλινες πινακίδες. Αυτό σήμαινε πως όσοι γνώριζαν ανάγνωση ήταν σε θέση να αντιληφθούν το περιεχόμενό του. Σύμφωνα με τον Πλούταρχο, η αυστηρότητα των έγγραφων νόμων του Δράκοντα άφηναν την αίσθηση ότι ήταν γραμμένοι με αίμα και όχι με μελάνι.

Το γεγονός αυτό σύμφωνα με τον αρχαίο συγγραφέα είχε αντίκτυπο στην πραγματικότητα γιατί τόσο η κλοπή ενός μήλου όσο και η τεμπελιά είχαν ως τιμωρία τον θάνατο, ο οποίος ήταν δεδομένος και για τα “πραγματικά” εγκλήματα ή παραβάσεις.

Εκτός από τις ξύλινες πινακίδες, οι οποίες λέγεται ότι κράτησαν περίπου 200 χρόνια, οι νόμοι του Δράκοντα ήταν λαξευμένοι και στην πέτρα που ήταν ανθεκτικότερη από το ξύλο απέναντι στη φθορά του χρόνου. Ονομάστηκαν Θεσμοί ή Διατάξεις και τοποθετήθηκαν στην Αγορά.

Παρά το γεγονός ότι οι νόμοι του Δράκοντα ήταν ίσοι απέναντι σε όλους τους πολίτες της Αθήνας, άσχετα με την κληρονομιά, την κοινωνική τάξη ή τον πλούτο, ήταν σκληροί, αυστηροί και σοβαροί ακόμα και για μια κακή συνήθεια που μπορεί να είχε ένας πολίτης.

Ο Δράκων έκανε διαχωρισμό μεταξύ του εκ προμελέτης φόνου και του εξ αμελείας. Άφησε στην δικαιοδοσία του Αρείου Πάγου την δίκη του εκ προμελέτης φόνου, και διόρισε πενήντα ένα δικαστές (εφέτες), οι οποίοι δίκαζαν τους εξ αμελείας. Οι περισσότεροι από τους νόμους του αντικαταστάθηκαν από αυτούς του Σόλωνα ενώ εξαίρεση αποτελούσε ο νόμος περί ανθρωποκτονίας  που παρέμεινε ως είχε.

Ακόμα και σήμερα η χαρακτηριστική  έκφραση “Δρακόντεια μέτρα” χαρακτηρίζει μια κατάσταση που απαιτεί εξαιρετικά αυστηρά μέτρα για την διαχείριση της. Αναφέρεται σε περιπτώσεις λήψης αυστηρών – σκληρών μέτρων

Διαβάστε επίσης στη ΜτΧ: Σαντορίνη vs Πομπηία. Το μυστήριο γύρω από την προϊστορική πόλη στο Ακρωτήρι που καταστράφηκε με την έκρηξη του ηφαιστείου, χωρίς οι ιστορικοί να γράψουν οτιδήποτε (βίντεο) …