Ο ελέφαντας που ο Πάπας θρήνησε το θάνατό του και του έγραψε επικήδειο.

Τoν Φεβρουάριο του 1962, μια ομάδα Ιταλών εργατών καθώς έσκαβε την αυλή του Μπελβεντέρε στο Βατικανό, για να εκσυγχρονίσει το σύστημα θέρμανσης του παλατιού, ανακάλυψε δεκάδες οστά, ένα μεγάλο δόντι και τέσσερα κομμάτια από ένα γιγάντιο σαγόνι. Στην αρχή νόμισαν ότι πρόκειται για δεινόσαυρο.

Όταν, όμως, οι αρμόδιοι εξέτασαν τα ευρήματα, ανακάλυψαν ότι τα οστά ανήκαν σε ένα πολύ πιο σύγχρονο θηλαστικό. Έναν ελέφαντα.

Για δεκαετίες, κανείς δεν ερεύνησε περαιτέρω την προέλευση του σκελετού, μέχρι τη δεκαετία του 1980, που την υπόθεση ανέλαβε ο ομότιμος ιστορικός του Smithsonian, Σίλβιο Μπεντίνι (Silvio Bedini).

Ύστερα από χρόνια αδιάκοπης έρευνας αποκάλυψε την ιστορία του θαμμένου ελέφαντα.

Ο Αννών

Το όνομά του ήταν Αννών (Annone ή Hanno) και ανήκε στον Πάπα Λέοντα Ι’ των Μεδίκων. Ο Αννών δεν ήταν απλώς ένα κατοικίδιο ζώο, αλλά το απόλυτο αξιοθέατο της Ρώμης, που μάγεψε πλούσιους και φτωχούς.

Έφτασε στην Ιταλία τον χειμώνα του 1514. Ήρθε από την Ινδία, μέσω Πορτογαλίας, ως δώρο του Μανουήλ Α’ στον νέο Πάπα.

Στην πορεία του προς τη Ρώμη, ισοπέδωσε, άθελά του, αμέτρητες γεωργικές εκτάσεις. Απ’ όπου κι αν περνούσε, χιλιάδες ήταν αυτοί που έτρεχαν να τον δουν. Οι αναφορές κάνουν λόγο για ανθρώπους που ποδοπατούσαν χωράφια και γκρέμιζαν κάθε εμπόδιο, προκειμένου να εξασφαλίσουν μία θέση κοντά στο παράξενο αυτό θέαμα.

Άλλωστε οι ελέφαντες ήταν άγνωστοι για τους Ευρωπαίους, μετά την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Ο Ρωμαίος καθολικός, Γκατεάνο Μπεντίνι, έγραφε:

“Το καραβάνι που ακολουθούσε τον Αννών αυξανόταν καθημερινά. Συνέρρεαν εργάτες από τις πόλεις, αγρότες από τα χωράφια και ευγενείς από τις βίλες τους. Όλοι ήταν περίεργοι και επιζητούσαν με λαχτάρα να δουν το μεγάλο ζώο”.

Προκειμένου να μην εισβάλλουν οι “περίεργοι” στο στάβλο του ελέφαντα, οι αυλικοί, που μετέφεραν το ζώο, το ανάγκαζαν να διανυκτερεύει σε πλατείες και πάρκα ενώ οι πλούσιοι ευγενείς προσπαθούσαν να πείσουν τους μεταφορείς, να κάνουν μια παράκαμψη προς τα κάστρα τους.

Υποκλίθηκε στον Πάπα

Στη Ρώμη έφτασε λίγο πριν από την προγραμματισμένη άφιξή του και, όπως ήταν αναμενόμενο, έκανε εξίσου δραματική εντύπωση.

Παρ’ ότι οι Ιταλοί γνώριζαν την ύπαρξη του γιγάντιου θηλαστικού, από τον Αννίβα και την πορεία του στις Άλπεις με 9.000 άλογα και 37 ελέφαντες, δεν είχαν δει ποτέ μπροστά τους το θρυλικό αυτό ζώο. Ο Αννών ήταν ο πρώτος που ήρθε στην Ιταλία εδώ και αιώνες.  Έτσι, δεν άργησε να γίνει το απόλυτο αξιοθέατο.

Στον δρόμο προς τον Πάπα, περπατούσε καμαρωτός, στολισμένος με ένα χρυσοκέντητο άμφιο. Μόλις έφτασε μπροστά του, λέγεται ότι έπεσε στα γόνατά του, έσκυψε χαμηλά το κεφάλι και σάλπισε τρεις φορές. Στη συνέχεια ρούφηξε νερό και το ψέκασε σε όλους τους συγκεντρωμένους, συμπεριλαμβανομένου του Πάπα, ο οποίος θεώρησε την όλη παράσταση απολαυστική.

Αμέσως ο Αννών έγινε ο αγαπημένος του Πάπα. Έγραψε στον βασιλιά Μανουήλ Α΄:

“Ο ελέφαντας προκάλεσε τη μεγαλύτερη έκπληξη σε ολόκληρο τον κόσμο, από τις μνήμες που ξύπνησε από το αρχαίο παρελθόν. Διότι η άφιξη παρόμοιου ζώου ήταν αρκετά συχνή στις ημέρες της αρχαίας Ρώμης.

Η θέα αυτού του τετράποδου μας προσφέρει τη μεγαλύτερη διασκέδαση και έχει γίνει για το λαό μας αντικείμενο εξαιρετικού θαυμασμού”.

Ο Πάπας έχτισε ένα ειδικό κτίριο για να στεγάσει τον ελέφαντα στο Μπελβέντερε και επέτρεψε στους κατοίκους της Ρώμης να τον επισκέπτονται κάθε Σαββατοκύριακο. Σε ορισμένες περιπτώσεις του επέτρεπε να παρελαύνει στη Ρώμη.

Όχι πάντοτε με επιτυχία.

Όταν ο Πάπας έβαλε έναν διάσημο ποιητή να ντυθεί με ρωμαϊκά ρούχα και να σκαρφαλώσει στην πλάτη του ελέφαντα, ο ποιητής κατέληξε τραυματισμένος. Ο θόρυβος της παρέλασης, οι σάλπιγγες και τα τύμπανα έκαναν τον Αννώνα να πανικοβληθεί και τελικά να πετάξει τον αναβάτη του στο δρόμο.

Μια άλλη φορά, κατά τη διάρκεια της έκθεσής του στο κοινό, εκατοντάδες έφιπποι ευγενείς έτρεξαν μαινόμενοι να προλάβει τις πρώτες θέσεις, με αποτέλεσμα οι λιγότεροι πλούσιοι παρευρισκόμενοι, να ποδοπατηθούν μέχρι θανάτου.

Το τέλος

Ο Αννών δεν έμελλε να ζήσει για πολύ στη Ρώμη. Έφτασε τεσσάρων και πέθανε επτά ετών.

Το 1516, άρχισε να δυσκολεύεται να αναπνεύσει και πονούσε φοβερά. Όταν τον εξέτασαν οι γιατροί, διαπίστωσαν ότι ο ελέφαντας είχε δυσκοιλιότητα. Του χορήγησαν ένα υπόθετο, με υψηλή δόση χρυσού, και αυτό ήταν που τον αποτελείωσε.

Ο Πάπας θρήνησε τον αγαπημένο του ελέφαντα, γράφοντας έναν επικήδειο ύμνο ενώ έφτασε να παραγγείλει μια τοιχογραφία προς τιμήν του ζώου, επιμένοντας να την φιλοτεχνήσει ο ίδιος ο Ραφαήλ και όχι οι μαθητές του.

Ο διάσημος Ιταλός συγγραφέας, Πιέτρο Αρετίνο, έγραψε τη διαθήκη του Αννώνα, στην οποία μοίραζε λεπτομερώς τα μέρη του σώματός του, από το δέρμα και τους χαυλιόδοντές του μέχρι τη γλώσσα και το πέος του, σε συγκεκριμένους καρδινάλιους.

Στην πραγματικότητα, όμως, το μεγαλύτερο μέρος του σώματός του παρέμεινε στο Βατικανό. Οι χαυλιόδοντές του αφαιρέθηκαν και αποθηκεύτηκαν σε κάποιο σημείο του παλατιού, αλλά το υπόλοιπο ζώο θάφτηκε κάτω από την αυλή του Μπελβέντερε.