Από τον Αντενάουερ στη Άνγκελα Μέρκελ. Ποιοι ήταν οι καγκελάριοι της Γερμανίας μετά τον πόλεμο. Πρόοδος και σκάνδαλα

Οι Γερμανοί πολιτικοί που διαδέχτηκαν τον Χίτλερ στην εξουσία, χρειάστηκε να αντιμετωπίσουν τους μεταπολεμικούς κραδασμούς της περιόδου και να ανοικοδομήσουν τη χώρα, οικονομικά και πολιτικά. 

Κάποιοι τα κατάφεραν με μεγαλύτερη και άλλη με μικρότερη επιτυχία. Όλοι, όμως, συνεισέφεραν σε αυτό που ονομάζουμε σήμερα “σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος”.

Κόνραντ Αντενάουερ (1949-1963)

Ο Αντενάουερ ήταν ο πρώτος μεταπολεμικός καγκελάριος της Γερμανίας από το 1949 έως το 1963. Γεννήθηκε στην Κολωνία της Ρηνανίας, όπου έκανε τα πρώτα του βήματα στην πολιτική. Ανέλαβε διάφορα δημοτικά αξιώματα, από τα οικονομικά της πόλης μέχρι την διαδικασία επισιτισμού των πολιτών στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 1917 εκλέχτηκε δήμαρχος. Σημαντικά έργα επί θητείας του, ήταν η δημιουργία πανεπιστημίου στην Κολωνία και η κατασκευή του πρώτου αυτοκινητόδρομου που συνέδεε την πόλη με τη Βόννη.

Πολέμιος του Χίτλερ

Η άνοδος του Χίτλερ στην εξουσία, το 1933, είχε ως αποτέλεσμα την καθαίρεση του Αντενάουερ, από τον δημαρχιακό θώκο, στις 12 Μαρτίου της ίδιας χρονιάς. Ο Γερμανός πολιτικός είχε εκφράσει κατά καιρούς την αντίθεσή του στον Χίτλερ και το κόμμα του. Ωστόσο, η απόφασή του να μην παραστεί στην επίσημη υποδοχή του Φύρερ στην Κολωνία και η εντολή του στις αστυνομικές δυνάμεις να αφαιρέσουν όλα τα εμβλήματα με τον αγκυλωτό σταυρό, που είχαν αναρτηθεί στην πόλη, έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην απομάκρυνσή του από οποιαδήποτε θέση εξουσίας. Ήταν πλέον στη μαύρη λίστα.

Τον επόμενο χρόνο, ο Αντενάουερ φυλακίστηκε, μετά τη Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών ενώ ακολούθησε η εκ νέου σύλληψή του από την Γκεστάπο, στις 21 Ιουλίου 1944, με την κατηγορία της συμμετοχής στο κίνημα των στρατηγών.

Καγκελάριος

Με τη λήξη του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, ίδρυσε μαζί με άλλους πολιτικούς το κόμμα της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης, της οποίας εξελέγη πρόεδρος. Στις εκλογές του 1949, ως επικεφαλής του κόμματος κατάφερε να νικήσει τον αντίπαλό του, Κουρτ Σουμάχερ, αρχηγό των Σοσιαλδημοκρατών, συγκεντρώνοντας 31%, δηλαδή 139 έδρες. Στις 15 Σεπτεμβρίου σχημάτισε κυβέρνηση συνασπισμού, στην οποία και εκλέχτηκε καγκελάριος σχεδόν κατά τύχη, με μία και μόνη ψήφο διαφορά.

Διαβάστε ακόμα: Ο καγκελάριος Κόνραντ Αντενάουερ πάνω σε γαϊδουράκι στην Σαντορίνη. Τι σηματοδότησε η επίσκεψη στην Ελλάδα, 10 χρόνια μετά την απελευθέρωση από τους Ναζί 

Ήταν ο πρώτος πολιτικός που μάζεψε τα συντρίμμια της χώρας, μετά την επέλαση του Χίτλερ και αυτός που ίδρυσε την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας. Η είσοδος της χώρας στον κύκλο των δυτικών δημοκρατιών, η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και η γαλλο-γερμανική συμφιλίωση είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με το όνομα του. Στις 15 Οκτωβρίου 1963, παραιτήθηκε και αποσύρθηκε από την πολιτική, σε ηλικία 87 ετών. Αναδείχθηκε ως ο μακροβιότερος Γερμανός ηγέτης, μετά τον Όττο φον Μπίσμαρκ.

Λούντβιχ Έρχαρτ (1963-1966)

Μετά την παραίτηση του Αντενάουερ, την καγκελαρία ανέλαβε ο Λούντβιχ Έρχαρτ. Υπηρέτησε για τρία χρόνια, από το 1963 έως το 1966.

Το δυσθεώρητο δημόσιο έλλειμμα, ύψους 4 δισεκατομμυρίων μάρκων, καθώς και το αεροπορικό σκάνδαλο της εποχής με τα, εντελώς αναξιόπιστα πολεμικά αεροσκάφη Starfighter, επηρέασαν αρνητικά όχι μόνο την πολιτική του καριέρα, αλλά και τις σχέσεις εντός του Χριστιανοδημοκρατικού κόμματος. Υπουργοί του παραιτήθηκαν, αλλοτινοί πολιτικοί σύμμαχοι δήλωσαν ανοιχτά την αντίθεσή τους στις κινήσεις του ως καγκελάριος, με αποτέλεσμα να απομονωθεί σχετικά γρήγορα.

Διαβάστε ακόμα: Όλοι γνωρίζουν ποιο ήταν το Γ΄ Ράιχ του Χίτλερ. Ποια ήταν όμως τα προηγούμενα δύο και πότε δημιουργήθηκαν;

Παραιτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου του 1963, όταν το όραμα του “Μεγάλου Συνασπισμού”, Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών, κέρδισε τις καρδιές των Γερμανών. Παρ’ όλα αυτά, συνέχισε να εκλέγεται βουλευτής, μέχρι το θάνατό του, στις 5 Μαΐου 1977.

Ο Έρχαρτ στην Ελλάδα

Στις 6 Ιουνίου του 1962 ο Έρχαρτ, κατευθυνόμενος για διακοπές στη Ρόδο ως φιλοξενούμενος της ελληνικής κυβέρνησης, επισκέφτηκε την Αθήνα. Στο αεροδρόμιο συνομίλησε με τον αντιπρόεδρο Παναγιώτη Κανελλόπουλο και τον Υπουργό Συντονισμού, Παναγή Παπαληγούρα, παρουσία του Γερμανού πρεσβευτή Β. Μέλχερς. Η συνάντηση αυτή λέγεται πως ήταν το προοίμιο της ελληνογερμανικής οικονομικής συμφωνίας, που υπέγραψε ο υπουργός, ένα μήνα αργότερα στη Βόννη.

Κουρτ Γκέοργκ Κίζινγκερ (1966-1969)

Την επόμενη μέρα της παραίτησης Έρχαρτ, 1η Δεκεμβρίου 1966, τα ηνία της χώρας ανέλαβε ο Κουρτ Γκέοργκ Κίζινγκερ, ως ο πρώτος καγκελάριος στην ιστορία της Γερμανίας που θα αναλάμβανε την ηγεσία ενός “Μεγάλου Συνασπισμού”.

Διαβάστε ακόμα: Το χαστούκι που έριξε μια γερμανίδα ακτιβίστρια στον καγκελάριο Κίζινγκερ. Το αφιέρωσε στον Μανώλη Γλέζο για την αντιναζιστική του δράση. 47 χρόνια μετά τον συνάντησε και του το ‘πε από κοντά

Το ναζιστικό του παρελθόν δεν εγκατέλειψε ποτέ τις μνήμες των Γερμανών. Στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Κίζινγκερ συνεργαζόταν στενά με τον υπουργό Προπαγάνδας, Γιόζεφ Γκέμπελς και για δύο χρόνια υπήρξε υποδιευθυντής του τμήματος της ραδιοφωνικής προπαγάνδας του καθεστώτος.

Η σύνδεσή του με τους Ναζί επισκίασε όλη την πολιτική του καριέρα.

Βίλλυ Μπραντ (1969-1974)

Ο Βίλλυ Μπραντ έφυγε πρόσφυγας στη Νορβηγία κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής, κέρδισε τη γερμανική νεολαία, όταν έπεσε στα γόνατα μπροστά από το μνημείο του Γκέτο της Βαρσοβίας και ως πολιτικός επιδίωξε την ύφεση με τη Σοβιετική Ένωση.

Η άνοδος των Σοσιαλδημοκρατών (SPD) στην εξουσία και του Βίλλυ Μπραντ στην καγκελαρία, στις 22 Οκτωβρίου του 1969 επισφράγισε το τέλος μίας ιδιαίτερα σημαντικής περιόδου στην ιστορία της μεταπολεμικής Γερμανίας. Οι Χριστιανοδημοκράτες βρέθηκαν για πρώτη φορά στην αντιπολίτευση, μετά από 20 χρόνια συνεχούς διακυβέρνησης και αφού είχαν εδραιωθεί ως θεμελιωτές της σύγχρονης ευρωπαϊκής Γερμανίας.

Κατά τη διάρκεια της καγκελαρίας του, ο Βίλλυ Μπραντ υποστήριξε τη δυτικογερμανική συμμετοχή στο ΝΑΤΟ και στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα και συνέβαλε στη βελτίωση των σχέσεων με την ΕΣΣΔ. Η πολιτική του είχε ως στόχο το άνοιγμα της Γερμανίας προς τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, στάση που επηρέασε τη διεθνή πολιτική σκηνή και έμεινε στην ιστορία ως Οστπολιτίκ.

Το 1971 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης για την συγκεκριμένη πολιτική καθώς και για τη συνδρομή του στην ανάπτυξη των χωρών του Τρίτου Κόσμου και στην εδραίωση της ειρήνης.

Χέλμουτ Σμιτ (1974-1982)

Ο Χέλμουτ Χάινριχ Βάλντεμαρ Σμιτ, Γερμανός πολιτικός του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος της Γερμανίας, ανέλαβε καγκελάριος της Δυτικής Γερμανίας στις 16 Μαΐου 1974, μετά την παραίτηση του Μπραντ.

Από την ηλικία των 15 ετών, ο Χέλμουτ κρατούσε καλά κρυμμένο ένα “επικίνδυνο” για την εποχή μυστικό. Τις εβραϊκές του ρίζες. Λόγω του ναζιστικού καθεστώτος, η οικογένειά του είχε εκδώσει πλαστά έγγραφα, για να μπορεί να κυκλοφορεί ελεύθερη. Και όπως αποδείχτηκε τα κατάφερε, αφού αργότερα, ο “κατά το ένα τέταρτο” Εβραίος, Σμιτ, τιμήθηκε από τους Ναζί με τον Σιδηρούν Σταυρό.

Κατά τη διάρκεια της θητείας του, υπερασπίστηκε την ενεργό συμμετοχή της χώρας στο ΝΑΤΟ και της κατοχής πυρηνικών όπλων, γεγονός για το οποίο δέχτηκε έντονη κριτική, κυρίως εσωκομματική. Παράλληλα, έγινε γνωστός για την επιτυχή μάχη του κατά της τρομοκρατίας και συγκεκριμένα εναντίον της οργάνωσης “Φράξια Κόκκινος Στρατός”, που είχε δολοφονήσει 34 σημαντικές προσωπικότητες της Γερμανίας.

Διαβάστε ακόμα: Κωνσταντίνος Καραμανλής προς Γερμανό Καγκελάριο Χέλμουτ Σμιτ: «Εσείς που έχετε αιματοκυλήσει την Ευρώπη δύο φορές είστε πιο Ευρωπαίοι από εμάς;» Μια αποκαλυπτική στιχομυθία πριν από την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ

Ήταν ο σημαντικότερος υποστηρικτής της ένταξης της Ελλάδος στην ΕΟΚ, η οποία πραγματοποιήθηκε τελικά το 1981 ενώ λέγεται ότι τον συνέδεε στενή φιλία με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Πέθανε στις 10 Νοεμβρίου του 2015, σε ηλικία 96 ετών. Μία ημέρα μετά την επέτειο από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου.

Χέλμουτ Κολ (1982-1998)

O Xέλμουτ Κολ θεωρείται ο μακροβιότερος Καγκελάριος της Γερμανίας. Από το 1982 υπηρέτησε ως καγκελάριος της Δυτικής Γερμανίας και μετά την ενοποίησή της με την Ανατολική, συνέχισε την πορεία του ως Καγκελάριος της ενιαίας Γερμανίας, μέχρι το 1998. Ο Κολ είχε εργαστεί για την εισαγωγή του ευρώ μαζί με τον σύμμαχό του και πρώην πρόεδρο της Γαλλίας, Φρανσουά Μιτεράν.

Μετά την αποχώρησή του από την πολιτική, η υστεροφημία του αμαυρώθηκε, καθώς το όνομά του ενεπλάκη σε σκάνδαλο παράνομης χρηματοδότησης του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU).

Στη Γερμανία θεωρείται μέχρι σήμερα ο πατέρας της ενοποίησης της χώρας.

Γκέρχαρντ Σρέντερ (1998-2005)

Ο Γερμανός πολιτικός, Γκέρχαρντ Φριτς Κουρτ Σρέντερ, πριν γίνει καγκελάριος, εργάστηκε ως δικηγόρος και αργότερα διετέλεσε κυβερνήτης του κρατιδίου της Κάτω Σαξονίας.

Μέλος του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος της Γερμανίας (SPD), ηγήθηκε της κυβέρνησης συνασπισμού με το κόμμα των Πρασίνων από το 1998 έως το 2005. Στις εκλογές του Οκτωβρίου 2005 το κόμμα του βγήκε δεύτερο. Μετά από τρεις εβδομάδες διαπραγματεύσεων, ανακοίνωσε την αποχώρησή του από την καγκελαρία για να τον διαδεχθεί η Άνγκελα Μέρκελ.

Άνγκελα Μέρκελ (2005 – 2021)

Η Άνγκελα Δωροθέα (Κάσνερ) Μέρκελ του Χριστιανοδημοκρατικού κόμματος (CDU), ασκεί καθήκοντα καγκελαρίου από το 2005 μέχρι σήμερα.

Είναι η πρώτη γυναίκα καγκελάριος της Γερμανίας από την ίδρυση του Ομοσπονδιακού Κράτους το 1871 ενώ είναι και η πρώτη πρώην πολίτης της Γερμανικής Λαϊκής Δημοκρατίας, που υπήρξε ηγέτης της επανενωμένης Γερμανίας.

Το Νοέμβριο του 2007 της απονεμήθηκε το Βραβείο Καρλομάγνος για το έτος 2008. Συμπεριλήφθηκε στη λίστα που εξέδωσε το περιοδικό Time για τα «Πρόσωπα με τη Μεγαλύτερη Επιρροή Παγκοσμίως» για το έτος 2012 ενώ το 2015 ανακηρύχθηκε ως “Πρόσωπο της Χρονιάς” από το ίδιο περιοδικό.

Το 2019 το Forbes για 14η συνεχόμενη χρονιά την κατέταξε πρώτη στη λίστα με τις ισχυρότερες γυναίκες του κόσμο.

Διαβάστε ακόμα στη “ΜτΧ”: Γιατί η Ελλάδα χάρισε τα χρέη της Γερμανίας το 1953; Το «γερμανικό θαύμα» δεν θα υπήρχε χωρίς τη ρύθμιση και το κούρεμα των οφειλών το 1953. Bίντεο με μαρτυρίες και ντοκουμέντα