Αμαζόνιος ποταμός. Ο λόγος που δεν έχει γέφυρες ενώ διατρέχει 4300 μίλια και τρεις χώρες

Ο ποταμός Αμαζόνιος είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος ποταμός στον κόσμο και ένας από τους σημαντικότερους υδάτινους δρόμους του πλανήτη. Περιέχει περισσότερο γλυκό νερό κατ’ όγκο από οποιοδήποτε άλλο ποτάμι, φιλοξενεί το μεγαλύτερο είδος ποταμίσιου δελφινιού στον κόσμο και φιλοξενεί 100 είδη ηλεκτρικών ψαριών και έως και 60 είδη πιράνχας.

Ωστόσο, παρά τις πολλές και ποικίλες ιδιότητές του, υπάρχει κάτι που δεν μπορεί να βρεθεί στον ποταμό Αμαζόνιο: γέφυρες.

Δεδομένου ότι ο Αμαζόνιος ρέει μέσω τριών χωρών (Περού, Κολομβία και Βραζιλία) και περισσότεροι από 30 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν στη λεκάνη του ποταμού, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Ταμείο Άγριας Ζωής φαίνεται κάπως απίθανο να μην εκτείνονται γέφυρες στον ποταμό.

Γιατί λοιπόν συμβαίνει αυτό; Υπάρχουν θεμελιώδεις δυσκολίες με την κατασκευή τέτοιων κατασκευών σε ένα τροπικό δάσος που περιέχει έλη, εκτεταμένους υγροτόπους και βαθιές, πυκνές βλάστηση; Υπάρχουν οικονομικά εμπόδια; Ή απλά δεν αξίζει τον κόπο;

Η ανωμαλία του Αμαζονίου

Σε σύγκριση με μερικούς από τους άλλους πιο αναγνωρίσιμους ποταμούς του κόσμου, η έλλειψη διάβασης γεφυρών στον Αμαζόνιο είναι περίεργη. Υπάρχουν περίπου εννέα γέφυρες που εκτείνονται στον Νείλο μόνο στο Κάϊρο. Περισσότερες από 100  γέφυρες έχουν ολοκληρωθεί τα τελευταία 30 χρόνια κατά μήκος του Yangtze, του κορυφαίου ποταμού της Ασίας. Ενώ ο Δούναβης της Ευρώπης, που είναι μόνο το ένα τρίτο του μήκους του Αμαζονίου, έχει 133 περάσματα γεφυρών.

«Δεν υπάρχει επαρκώς πιεστική ανάγκη για μια γέφυρα στον Αμαζόνιο», δήλωσε στο Live Science ο Walter Kaufmann, πρόεδρος της Δομικής Μηχανικής στο Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας (ETH) της Ζυρίχης.

Ο Αμαζόνιος, για μεγάλο μέρος του μήκους των 4.300 μιλίων (6.920 χιλιομέτρων), ελίσσεται μέσα από περιοχές που είναι αραιοκατοικημένες, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχουν πολύ λίγοι μεγάλοι δρόμοι με τους οποίους μπορεί να συνδεθεί οποιαδήποτε γέφυρα. Και στις πόλεις και τις κωμοπόλεις που συνορεύουν με το ποτάμι, τα σκάφη και τα πορθμεία είναι ένα καθιερωμένο μέσο μεταφοράς αγαθών και ανθρώπων από όχθη σε όχθη, πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχει πραγματική ανάγκη να χτιστούν γέφυρες, εκτός από το να γίνονται τα ταξίδια ελαφρώς πιο γρήγορα.

«Φυσικά, υπάρχουν και τεχνικές και υλικοτεχνικές δυσκολίες», σημείωσε ο Κάουφμαν.

Σύμφωνα με τον Kaufmann, ο Αμαζόνιος απέχει πολύ από το να είναι ιδανική τοποθεσία για τους κατασκευαστές γεφυρών, καθώς έχει μια σειρά από φυσικά εμπόδια που θα έπρεπε να κατακτηθούν από μηχανικούς και εργάτες κατασκευών.

Για παράδειγμα, τα εκτεταμένα έλη και τα μαλακά εδάφη του θα απαιτούσαν «πολύ μεγάλη πρόσβαση σε οδογέφυρες και πολύ βαθιά θεμέλια», και αυτό θα απαιτούσε τεράστιες οικονομικές επενδύσεις, είπε ο Κάουφμαν. Επιπλέον, οι μεταβαλλόμενες θέσεις της ροής του ποταμού κατά τη διάρκεια των εποχών, με «έντονες διαφορές» στο βάθος του νερού, θα έκαναν την κατασκευή «εξαιρετικά απαιτητική».

Αυτό οφείλεται, εν μέρει, στην άνοδο και πτώση της στάθμης του νερού του ποταμού καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και στο μαλακό ίζημα των όχθες του ποταμού που διαβρώνεται και μετατοπίζεται εποχιακά, σύμφωνα με την πρωτοβουλία Amazon Waters (ανοίγει σε νέα καρτέλα).

Ο Κάουφμαν σημείωσε ότι, ενώ αυτά τα συγκεκριμένα ζητήματα δεν είναι μοναδικά για τον Αμαζόνιο, «είναι ιδιαίτερα σοβαρά» εκεί.

«Το περιβάλλον στον Αμαζόνιο είναι σίγουρα από τα πιο δύσκολα στον κόσμο», είπε ο Κάουφμαν. “Οι γέφυρες στα στενά είναι επίσης προκλητικές εάν το βάθος του νερού είναι βαθύ, αλλά τουλάχιστον γνωρίζετε ότι η κατασκευή είναι δυνατή με χρήση πλωτών, για παράδειγμα.”

Οι ποντώνες ή οι πλωτές κατασκευές δεν είναι μια λύση που θα λειτουργούσε στα περισσότερα μέρη του Αμαζονίου, είπε ο Κάουφμαν, επειδή ο ποταμός επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από εποχιακές διακυμάνσεις, γεγονός που προσθέτει ένα επιπλέον στρώμα πολυπλοκότητας.

Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια της ξηρής περιόδου – μεταξύ Ιουνίου και Νοεμβρίου – ο Αμαζόνιος έχει κατά μέσο όρο πλάτος μεταξύ 2 και 6 μιλίων (3,2 και 9,7 km), ενώ στην υγρή περίοδο – Δεκέμβριος έως Απρίλιος – το πλάτος του ποταμού μπορεί να φτάσει τα 30 μίλια (48 χλμ.) και η στάθμη του νερού μπορεί να είναι 50 πόδια (15 μέτρα) υψηλότερη από ό,τι είναι κατά τη διάρκεια της ξηρής περιόδου, σύμφωνα με την Britannica (ανοίγει σε νέα καρτέλα).

«Αυτή η πρόκληση θα ήταν μοναδική», είπε ο Κάουφμαν.

Έτσι, εκτός του ότι δεν υπάρχει άμεση ανάγκη για μια γέφυρα στον Αμαζόνιο, οι διαδικασίες που σχετίζονται με την κατασκευή μιας θα ήταν σημαντικές.

Πηγή αρχικής φωτογραφίας: wikicommons