Άλογα και Καμήλες. Τα ζώα που έπεσαν στα χέρια των επαναστατών μετά το θρίαμβο στα Δερβενάκια. Γιατί είπαν ότι η εξωτική καμήλα ήταν “λαγός”

του ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Λίγο έξω από το Χιλιομόδι της Κορινθίας υπάρχει ένα εντυπωσιακό άγαλμα του στρατηγού Νικήτα Σταματελόπουλου (Νικηταράς ο Τουρκοφάγος).

Κάθε χρόνο, στα μέσα Οκτωβρίου, οι κάτοικοι του χωριού διοργανώνουν εκεί μνημόσυνο και γιορτή για το μεγάλο ήρωα της Ελληνικής Επανάστασης. Στη βάση του αγάλματος του Νικηταρά υπάρχει το εξής τετράστιχο σε μία πλάκα:

Το δώρο σου, Νικηταρά,

Άλογο χωρίς ουρά

ή μου στέλνεις και κριθάρι

ή σου στέλνω το τομάρι

Οι στίχοι αυτοί ανήκουν στον λαϊκό ποιητή Παναγιώτης Κάλα ή Τσοπανάκο, και είναι αναφορά σ’ ένα αστείο περιστατικό που συνέβη αμέσως μετά τη μάχη στα Δερβενάκια το 1822. Ο Τσοπανάκος είχε προβλήματα υγείας, καθώς ήταν καμπούρης και στραβοπόδης και έτσι δεν μπορούσε να πολεμήσει στην Επανάσταση. Όμως, ενίσχυε τον ηθικό των αγωνιστών αφιερώνοντας τους επαινετικούς στίχους και απαγγέλοντας τα ποιήματά του στην πρώτη γραμμή των μαχών.

Διαβάστε ακόμα: Η αριστοτεχνική παγίδα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στα Δερβενάκια και η τρομερή καταστροφή του Δράμαλη. Δείτε από ψηλά το πεδίο της πιο σημαντικής μάχης των επαναστατημένων Ελλήνων το 1821 (βίντεo drone)

Ο Τσοπανάκος λάτρευε τον Νικηταρά, αλλά και ο μεγάλος ήρωας του είχε ιδιαίτερη αδυναμία. Έτσι μετά την ελληνική νίκη, ο Νικηταράς έστειλε στον Τσοπανάκο ένα άλογο χωρίς ουρά από τα τουρκικά λάφυρα ώστε να μεταβαίνει εκεί που βρίσκονταν οι ελληνικές δυνάμεις και να εμψυχώνει τους αγωνιστές με τα ποιήματά του. Όμως, ο Τσοπανάκος ήταν πάμφτωχος και δεν είχε χρήματα για να συντηρήσει το άλογο, οπότε έστειλε γράμμα εξηγώντας στον Νικηταρά με τους παραπάνω στίχους το πρόβλημά του.

…ή μου στέλνεις και κριθάρι

ή σου στέλνω το τομάρι

Ο στρατηγός το κατάλαβε και φρόντισε ώστε ο Τσοπανάκος να έχει κριθάρι για το άλογο. Σύμφωνα με τον Φωτάκο, από τότε ο Τσοπανάκος πήγαινε παντού πάνω στο κολοβό άλογό του. Δυστυχώς, μία μέρα ενώ κατευθυνόταν προς την πατρίδα του, τη Δημητσάνα, βρήκε στο δρόμο μία κορομηλιά και άρχισε να τρώει κορόμηλα ενώ ήταν καβάλα στο άλογο. Έφαγε τόσα πολλά που έσκασε και πέθανε!

Όμως, ένα άλλο ζώο λάφυρο από τα Δερβενάκια που στάλθηκε ως δώρο προκάλεσε ακόμη μεγαλύτερο προβληματισμό στους παραλήπτες του. Ο Δράμαλης είχε μαζί του πολλές καμήλες και μετά το τέλος της μάχης κάποιες από αυτές έπεσαν στα χέρια των Ελλήνων. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης έστειλε ως δώρο μία καμήλα στο λαό της Ζακύνθου ως ευχαριστήριο για το γεγονός ότι είχε φιλοξενηθεί στο νησί όταν πριν από την Επανάσταση είχε αναγκαστεί να φύγει από την Πελοπόννησο.

Ένα ελληνικό πλοίο ξεφόρτωσε τη καμήλα στο λιμάνι της Ζακύνθου και πολλοί Ζακυνθινοί κατέβηκαν εκεί για να τη δουν. Κανένας τους δεν είχε ξαναδεί τέτοιο ζώο και απορούσαν για το τι μπορεί να ήταν. Ρωτήσαν τότε ένα Ζακυνθινό που παρίστανε το μορφωμένο και τον πολυταξιδεμένο τι ζώο μπορεί να ήταν, και αυτός τους απάντησε: «Είναι χίλιω χρονώνε λαγός!»

Πηγή αρχικής εικόνας: αρχείο συγγραφέα

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Νικηταράς, ο τουρκοφάγος. Φυλακίστηκε από τους Βαυαρούς, βασανίστηκε, έχασε την όρασή του και κατέληξε ζητιάνος στα σκαλιά της εκκλησίας (βίντεο)