Αγριογούρουνα στις πόλεις. Γιατί αυξήθηκαν και πως συνδέονται με τον κίνδυνο μετάδοσης ασθενειών. Τα “αποσπάσματα” και η “παγάνα” ως μέσο εκδίωξης (φωτο & βιντεο)

Το τελευταίο διάστημα οι “απρόσμενες επισκέψεις” αγριόχοιρων σε αστικές περιοχές πληθαίνουν: Πανόραμα Θεσσαλονίκης, Εκάλη, Κηφισιά, Τρίκαλα, Μεσσηνία είναι μερικά από τα μέρη που καταγράφηκαν επισκέψεις είτε λόγω κάποιου ατυχήματος με διερχόμενο όχημα, είτε λόγω της αναζήτησης τροφής στους σκουπιδοτενεκέδες της πόλης.

Που οφείλεται όμως αυτή η ξαφνική αύξηση στον πληθυσμό των αγριόχοιρων και πόσο επικίνδυνη μπορεί να θεωρηθεί; Ο Δρ. Βιολογίας, Γιώργος Ηλιόπουλος εξηγεί στη “Μηχανή του Χρόνου” ότι το συγκεκριμένο φαινόμενο αποτελεί ένδειξη βελτίωσης του βιοτόπου που μοιραία οδηγεί τα ζώα κοντά στον άνθρωπο. Δεν χρειάζεται πανικός, αλλά σωστά μέτρα αντιμετώπισης.

Η παγάνα για την εκδίωξη 

Μέτρα δίωξης χοίρων και αγριόχοιρων θεσπίστηκαν από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, με πρόθεση την συγκρότηση συνεργείων σε συνεργασία με επιστημονικούς συνεργάτες και κυνηγετικές οργανώσεις για την διαχείριση του υπέρ πληθυσμού των άγριων θηλαστικών. Μέσα στις μεθόδους αναφέρεται και εκδίωξη με τη μέθοδο της «παγάνας». Δεν χρησιμοποιείται κυνηγετικό όπλο, αλλά εντοπίζονται οι θέσεις των αγριόχοιρων και με κυνηγετικούς σκύλους εκδιώχνονται από την περιοχή. Η τεχνική προτείνεται να εφαρμοστεί κυρίως εκτός της νόμιμης κυνηγετικής περιόδου του αγριόχοιρου και μπορεί να γίνει παντού, ακόμα και σε περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί ως Καταφύγια Άγριας Ζωής.

Ο κ. Ηλιόπουλος εξηγεί ότι τα καταφύγια άγριας ζωής (ΚΑΖ) επιτελούν σημαντικό ρόλο και αποτελούν περιοχές αναπαραγωγής για πολλά είδη εκτός από τον αγριόχοιρο. “Η κατευθυνόμενη αυτή όχληση δεν ξέρω αν θα έχει κάποιο  αποτέλεσμα και θα επηρεάσει αρνητικά και άλλα είδη, καθώς μπορεί να είναι περίοδος αναπαραγωγής γι αυτά. Πάντως είναι μια απόπειρα για αναίμακτη αντιμετώπιση” τονίζει. Από την έντονη κινητοποίηση είναι πιθανό να ενοχληθούν και άλλα είδη άγριας πανίδας. Η όχληση μπορεί να είναι πολύ σοβαρή για είδη όπως αρπακτικά πουλιά (γύπες) σε περίοδο αναπαραγωγής.

Τα «συνεργεία δίωξης» των αγριογούρουνων συγκροτούνται με τη συμμετοχή υπαλλήλων των δασαρχείων και κυνηγών με έμφαση στις περιοχές που έχουν καταγραφεί πολλές αγέλες. Μάλιστα, στην απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος Κ. Χατζηδάκη υπάρχει πρόβλεψη για τις αγέλες που εντοπίζονται σε αστικές περιοχές, όπως συνέβη στον Διόνυσο και την Εκάλη. Σύμφωνα μ’ αυτή τα συνεργεία θα πρέπει να τα εγκλωβίζουν και στη συνέχεια να τα απομακρύνουν.

Ο κίνδυνος ασθενειών

Όπως εξηγεί, αυτό που είναι ζωτικής σημασίας είναι ο κτηνιατρικός έλεγχος των σκοτωμένων αγριόχοιρων. “Υπάρχει η αφρικανική πανώλη δίπλα από τα σύνορα (Βουλγαρία) η οποία είναι εξαιρετικά μεταδοτική και η ανεξέλεγκτη θήρευση αγριόχοιρων χωρίς προηγουμένως να έχουν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα (biosecurity) μπορεί να επιταχύνει τη διάδοση της νόσου ιδιαίτερα στις διασυνοριακές περιοχές. Αυτό γίνεται με επιμόλυνση και μεταφορά με ρούχα, οχήματα και ανθρώπους”. Σημειώνεται ότι η αφρικανική πανώλη δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο, όμως, είναι καταστροφική για την κτηνοτροφική παραγωγή.

Ο αγριόχοιρος σε πλήρη ανάπτυξη φτάνει τα 110-180 εκ. σε μήκος και τα 170-200 κιλά σε βάρος. Πολλές φορές όμως ξεπερνά τα 250 κιλά. Έχει πολύ ανεπτυγμένη όσφρηση και ακοή ενώ η όρασή του είναι περιορισμένη, αντιλαμβάνεται κυρίως την κίνηση και όπως τα περισσότερα θηλαστικά δεν βλέπει τα χρώματα. Οι 4 κυνόδοντες εμφανίζονται αμέσως μετά την γέννησή του. Οι κυνόδοντες της πάνω σιαγόνας είναι μεγαλύτεροι και ισχυρότεροι απ’ αυτούς της κάτω και όλοι έχουν διεύθυνση προς τα πάνω. Τα αρσενικά έχουν μεγαλύτερους κυνόδοντες από τα θηλυκά.

Το τρίχωμα του αποτελείται από δύο ειδών τρίχες, το κυρίως τρίχωμα είναι τρίχες μακριές, σκληρές και αραιές ενώ το πυκνό υπόστρωμα είναι τρίχες μαλακές και κοντές για να το προφυλάσσουν από τις χαμηλές θερμοκρασίες. Το τρίχωμα αλλάζει δυο φορές το χρόνο, τον Οκτώβριο και τον Μάιο. Ο χρωματισμός του ποικίλλει ανάλογα τις εποχές, τις τοπικές γενιές και τον τόπο διατροφής του, από καφεκόκκινος, γκρι έως μαύρος. Είναι πολύ δυνατό ζώο και όταν τρέχει μπορεί να αναπτύξει ταχύτητα έως 40 km/h παρασύροντας τα πάντα στο πέρασμα του.

Πρόκειται για πολύ έξυπνα ζώα, τα οποία σχηματίζουν ομάδες 25-30 θηλαστικών που κάνουν εποχιακές μετακινήσεις για εξεύρεση τροφής. Στην Ευρώπη δεν είναι ένα καινούργιο φαινόμενο. Η διαφορά εστιάζεται στο οργανωμένο σύστημα απώθησης και δράσης με σκοπό την αποφυγή ατυχημάτων. Όπως ακριβώς συμβαίνει και με τις αρκούδες.

Υπάρχουν πρωτόκολλα διαχείρισης και αξιολόγησης με διαβαθμίσεις, ανάλογα με την επικινδυνότητα. Όταν ένα ζώο απλά συλλέγει την τροφή του και δεν έχει επιθετικές διαθέσεις δεν υπάρχει λόγος να ενοχληθεί από ανθρώπινη παρέμβαση.

Η άγνοια αντιμετώπισης οδηγεί πολλές φορές σε ακραίες συμπεριφορές. “Αυτό που συμβαίνει είναι ότι η φύση ανθίσταται. Η πανίδα επανακάμπτει. Αυτή είναι η θετική πλευρά, που δεν πρέπει να αγνοούμε. Από την άλλη υπάρχει και η σύγκρουση με τον άνθρωπο, που δημιουργείται λόγω της μη αποτελεσματικής δράσης προς αποφυγήν ατυχημάτων”, εξηγεί  ο κ. Ηλιόπουλος.

Τι πρέπει να κάνω αν συναντήσω αγριόχοιρο

• Να είστε ήρεμοι και να απομακρύνεστε αργά – αργά από το ζώο, χωρίς να τρέξετε!
• Μην προσεγγίζετε ή μην προσπαθείτε να ταΐσετε το ζώο και τα μικρά του.
• Διατηρήστε μια ασφαλή απόσταση και μην προκαλέσετε το ζώο όπως αν χρησιμοποιήσετε ένα φλας, ενώ φωτογραφίζετε ή ένα μπαστούνι οδοιπορίας ή κάτι άλλο.
• Εάν βλέπετε ενήλικα ζώα με νεαρά χοιρίδια, αφήστε τα μόνα τους. Αυτά είναι δυνητικά πιο επικίνδυνα, επειδή μπορεί να φοβηθούν και να προσπαθήσουν επιτιθέμενα να υπερασπιστούν τα νεαρά χοιρίδια.

Βίντεο από την οδό Ισμήνης και Θέτιδος στην Εκάλη το βράδυ που εμφανίστηκαν στην περιοχή