7000 χρόνια πριν. Έχτιζαν καλύβες πάνω σε πασσάλους, αντάλλασσαν προϊόντα και έπαιζαν μουσική με οστέινες φλογέρες

Το κύριο οικοδομικό υλικό των σπιτιών τους ήταν χονδροί πάσσαλοι, τους οποίους έμπηζαν βαθιά μέσα στο νερό της λίμνης και πάνω τους στερέωναν ξύλινες πλατφόρμες, τα σπίτια τους και άλλες βοηθητικές κατασκευές. Για τον σκελετό των κατοικιών χρησιμοποιούσαν κορμούς δέντρων, ενώ για τους τοίχους, χρησιμοποιούσαν κλαδιά και σκοινί.

Σοβά έφτιαχναν από τη λάσπη της λίμνης και για να καλύπτουν τις στέγες, τοποθετούσαν άχυρα.

Τα σπίτια ήταν κυκλικά και ορθογώνια. Κάποια ήταν κτισμένα μέσα στη λίμνη, κάποια κοντά στο νερό, ενώ μερικά άλλοτε ήταν μέσα και άλλοτε έξω από τη λίμνη, ανάλογα με τη στάθμη του νερού. Άλλωστε γι’ αυτό έκτιζαν τα σπίτια τους πάνω στις ξύλινες πλατφόρμες. Για να μην κινδυνεύουν να πνιγούν σε κάθε νεροποντή ή τον υψηλό κυματισμό.

Στο σημείο του λιμναίου οικισμού, έχουν τοποθετηθεί σήμερα οκτώ καλύβες φυσικού μεγέθους, σε μια προσπάθεια πιστής αναπαράστασης της προϊστορικής αυτής πόλης.

Είχαν κατοικίδια και έπαιζαν μουσική

Μέσα στις καλύβες εκτίθενται πιστά αντίγραφα των αντικειμένων που χρησιμοποιούσαν οι προϊστορικοί άνθρωποι.

Εργαλεία από πυριτόλιθο, κεραμικά σκεύη, πήλινα αγγεία, μπουκάλια, κύπελλα, αγκίστρια και χάλκινα αντικείμενα είναι μερικά από αυτά. Ιδιαίτερο αρχαιολογικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι φλογέρες από οστά, που βρέθηκαν κατά τη διάρκεια των ανασκαφών και αποδεικνύουν ότι οι προϊστορικοί πρόγονοί μας έπαιζαν μουσική!

Ανάμεσα στα νεολιθικά ευρήματα είναι και η ξύλινη πινακίδα του Δισπηλιού, η οποία χρονολογείται στο 5.260 π.Χ., δηλαδή στο τέλος της νεολιθικής περιόδου. Πάνω της διακρίνονταν “χαράγματα ή σήματα”, τα οποία πιθανώς δηλώνουν κάποια πρώιμη μορφή γραπτού λόγου.

Ωστόσο, ο καθηγητής προϊστορικής αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Γεώργιος Χουρμουζιάδης, ο οποίος ήταν επικεφαλής της αρχαιολογικής έρευνας στην περιοχή, το 1992, δήλωσε πως τα χαράγματα φαίνονται πιο πολύ σαν “μια προσπάθεια επικοινωνίας του νεολιθικού ανθρώπου που ελπίζουμε κάποτε να μπορέσουμε να ερμηνεύσουμε, παρά γραφή“.

Η αρχαιολογική σκαπάνη αποκάλυψε ακόμη πως οι αρχαίοι του Δισπηλίου είχαν κατοικίδια ζώα και κατασκεύαζαν εργαλεία και σκεύη από υλικά που έβρισκαν στο φυσικό τους περιβάλλον.

Βέβαια, σύμφωνα και με το ανασκαφικό περιοδικό “ανάσκαμμα“, “αυτό δεν σημαίνει ότι απουσίαζαν τα τέχνεργα εκείνα, που προέρχονται από απομακρυσμένες περιοχές, όπως είναι τα εργαλεία από οψιδιανό“. Το γεγονός αυτό “τοποθετεί το Δισπηλιό σε ένα περισσότερο ή λιγότερο εκτεταμένο δίκτυο οικισμών που επικοινωνεί και ανταλλάσσει προϊόντα χρηστικά ή συμβολικής αξίας“.

Ανταλλακτική αγορά;