50ς. “Ο Μπάτμαν και ο Ρόμπιν ήταν εραστές, η “Wonderwoman” λεσβία και ο Σούπερμαν φασίστας”. Η έρευνα του ψυχολόγου που οδήγησε στη λογοκρισία των κόμικς

“Ο Μπάτμαν και ο Ρόμπιν είναι ομοφυλόφιλοι εραστές, η Wonderwoman είναι λεσβία και ο Σούπερμαν φασίστας”.

Έτσι περιέγραψε ο ψυχίατρος Φρέντρικ Γουέθαμ τους χαρακτήρες των δημοφιλών κόμικς, στο βιβλίο του “Seduction of the Innocent” που κυκλοφόρησε το 1954.

Σύμφωνα με τον Γουέθαμ, τα κόμικ ασκούσαν αρνητική επιρροή στους νέους και τις νέες της Αμερικής, τους οποίους μετέτρεπαν σε μία γενιά εγκληματιών και “ανώμαλων”.

Τον ίδιο χρόνο, ιδρύθηκε ο Σύνδεσμος Περιοδικών Κόμικ της Αμερικής ύστερα από πιέσεις που άσκησαν ο Γουέθαμ και η αμερικανική γερουσία. Ο σύνδεσμος επέβαλε αυστηρούς κανόνες για το τι επιτρεπόταν να δημοσιεύουν τα κόμικς.

Απαγορεύτηκαν οι σκηνές βίας, τρόμου, σεξ και λέξεις όπως, “έγκλημα, τρόμος, φρίκη, περίεργο” έπρεπε να εξαφανιστούν απ’ τους τίτλους.

Οι αποφάσεις προκάλεσαν τεράστια ζημιά σε πολλούς εκδοτικούς οίκους, που βασίζονταν σε κόμικ τρόμου και μυστηρίου.

Πιο ζημιωμένη απ’ όλες βγήκε η εταιρεία του Γουίλιαμ Γκέινς, “Entertaining Comics”, οι περισσότερες ιστορίες της οποίας είχαν σχέση με τέρατα, ζόμπι και εγκλήματα.

Entertaining Comics

Μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, την EC διηύθηνε ο πατέρας του Γκέινς, Μαξ, ο οποίος εστίαζε περισσότερο σε εκπαιδευτικά κόμικ και ήρωες που αποτελούσαν σωστά πρότυπα για τους νέους.

Δική του δημιουργία ήταν η Wonderwoman, μία γυναίκα ηρωίδα που πίστευε ότι θα ενθάρρυνε τις νεαρές αναγνώστριές του.

Δυστυχώς αποδείχτηκε ότι οι αναγνώστες δεν συμπαθούσαν πολύ τα εκπαιδευτικά κόμικ. Οι πωλήσεις τις εταιρίες ήταν εξαιρετικά χαμηλές και ο Γκέινς σκεφτόταν να την κλείσει.

Πέθανε όμως ξαφνικά τον Αύγουστο του 1947 και τη θέση του πήρε ο 25χρονος γιος του, Γουίλιαμ, που ανέτρεψε τα πάντα.

Για να ξεπεράσει τη λογοτεχνία, άρχισε να εκδίδει τίτλους όπως “Ιστορίες από την Κρύπτη” και “Η Κιβωτός του Τρόμου”, που αύξησαν σημαντικά τις πωλήσεις.

To 1954 όμως, ο Γκέινς αναγκάστηκε να διακόψει την κυκλοφορία τους.

Η εταιρία κατάφερε να επιβιώσει, επειδή ο Γκέινς μετέτρεψε ένα απ’ τα κόμικ σε περιοδικό, το σατιρικό “MAD” που έγινε τεράστια επιτυχία στην Αμερική.

Η εποχή της Marvel

Το 1961 άρχισε να αναδύεται η Marvel, με την ιστορία των “Fantastic Four”. Αναβίωνε τη μόδα των σούπερ ηρώων, αλλά τους τοποθετούσε σε ένα πιο ρεαλιστικό περιβάλλον, που ταίριαζε στο κλίμα του ψυχρού πολέμου που επικρατούσε στη χώρα.

Οι νέοι ήρωες της Marvel ήταν αντι-ήρωες, με ανθρώπινες αδυναμίες και στιγμές της καθημερινότητας. Μελαγχολικοί και πληγωμένοι.

Πολλοί αντιμετώπιζαν προβλήματα περιθωριοποίησης, όπως το The Thing απ’ τους Fantastic Four, ένας ήρωας που είχε μορφή τέρατος. Ήταν μία ξεκάθαρη αναφορά στις μειονότητες της Αμερικής. Ακολούθησαν ήρωες που συγκίνησαν το κοινό και δεν είχαν πρόβλημα με την λογοκρισία. Χουλκ, Κάπτεν Αμέρικα, Iron man και άλλοι θρυλικοί χαρακτήρες. Η Marvel άλλαζε το τοπίο και τα κόμικς γίνονταν παγκόσμια μόδα με φανατικό κοινό.

Το 1971, η Marvel στάθηκε αφορμή για να χαλαρώσουν οι κανόνες του Συνδέσμου.

Ο Σταν Λι, βασικός συγγραφέας της Marvel και δημιουργός των μεγαλύτερων ηρώων της, ήθελε να γράψει μια ιστορία του Spiderman με ναρκωτικά.

Ασφαλώς απαγορευόταν από τον Σύνδεσμο, αλλά ο Λι έκανε αίτηση για καινούρια ρύθμιση, η οποία δεν έγινε αποδεκτή. Ο Λι την αγνόησε και δημοσίευσε την ιστορία χωρίς έγκριση.

Ο Σύνδεσμος, αν και ζήτησε απ’ τη Marvel να απολογηθεί για την παράβαση, δεν απαίτησε να διακοπεί η κυκλοφορία του τεύχους.

Μάλιστα, επέτρεψε την κυκλοφορία κόμικ τρόμου και ορισμένων σεξουαλικών εικόνων, κυρίως επειδή τα σεξουαλικά ήθη είχαν ήδη αρχίσει να χαλαρώνουν.

Ο ψυχίατρος Φρέντρικ Γουέθαμ, άθελά του πέτυχε το αντίθετο. Αντί να περιορίσει τα κόμικς, έγινε η αφορμή για να κάνουν οι δημιουργοί τους λίγο πίσω,

τόσο όσο χρειαζόταν για να πάρουν φόρα…

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Tα σεξουαλικά υπονοούμενα στα παλιά κόμικς. Πονηρές εκφράσεις και σκίτσα με «νόημα». Γιατί κατηγορήθηκαν οι δημιουργοί των Σούπερμαν, Σπάιντερμαν και Μπάτμαν…