«1η Λεγεώνα, 3η Κοόρτη, 2η Σπείρα, 1η Εκατονταρχία». Τι σήμαιναν αυτές οι λέξεις; Πώς λειτουργούσε ο ρωμαϊκός στρατός και σε ποια θέση πολεμούσαν ο Αστερίξ και ο Οβελίξ, όταν έγιναν λεγεωνάριοι;

ΠΗΓΗ: ASTERIX ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ, RENE VAN ROYEN – SUNNYVA VAN DER VEGT, ΜΑΜΟΥΘΚΟΜΙΞ

Στο τεύχος «Ο Αστερίξ Λεγεωνάριος», ο Αστερίξ κι ο Οβελίξ πηγαίνουν στην Κονάτε, τη σημερινή Ρεν, για να εκπαιδευτούν ως λεγεωνάριοι που θα υπηρετήσουν στην Αφρική.

Αφού περάσουν την ιατρική εξέταση και την εκπαίδευση, φτάνουν στην Θάψο της Αφρικής, για να ενισχύσουν τον στρατό του Καίσαρα.

Απέναντί του, βρισκόταν ο Ρωμαίος συγκλητικός Σκιπίωνας, που είχε συγκεντρώσει στρατό για να τον πολεμήσει.

Ο Οβελίξ και ο Αστερίξ πρέπει να βρουν μόνοι τους πού ακριβώς πρέπει να παρουσιαστούν στο τεράστιο στρατόπεδο του Καίσαρα στη Θάψο. Γνωρίζουν μόνο το νούμερο της μονάδας τους. Ανήκουν στην «1η Λεγεώνα, 3η Κοορτή, 2η Σπείρα, 1η Εκατονταρχία». Στην πράξη, αυτό είναι αρκετό.

Οι ρωμαϊκές λεγεώνες μπορούν να συγκριθούν με τις σημερινές μεραρχίες πεζικού, όπου όλοι και όλα έχουν μια συγκεκριμένη θέση και λειτουργία.

Η λεγεώνα μπορεί να λειτουργεί ως ανεξάρτητη μονάδα από κάθε άποψη και διαθέτει όλες τις απαραίτητες υπηρεσίες και διευκολύνσεις.

Έχει υποζύγια και άμαξες με το ανάλογο προσωπικό, ξυλουργούς, μηχανικούς, τοπογράφους, τεχνίτες και γιατρούς.

Σ’ αυτήν υπάγονται επίσης ιππείς που παίρνουν μέρος στη μάχη μαζί με τους τέσσερις έως έξι χιλιάδες πεζικάριους.

Όταν πρέπει να πολεμήσουν, οι στρατιώτες παρατάσσονται κατά μέτωπο έχοντας ιππείς και στα δύο πλευρά.

Για να διατηρηθεί η τάξη και κατά τη διάρκεια της μάχης, η λεγεώνα που στα λατινικά λέγεται legio, υποδιαιρείται σε ομάδες περίπου εξήντα στρατιωτών, που η καθεμία έχει τον δικό της επικεφαλής αξιωματικό.

Κάθε τέτοια ομάδα λέγεται στα λατινικά centuria (εκατονταρχία) και διοικείται από έναν εκατόνταρχο.

Δύο εκατονταρχίες μαζί αποτελούν μια σπείρα, manipulus στα λατινικά.

Οι σπείρες πάλι με τη σειρά τους ενώνονται για να σχηματίσουν μια μεγαλύτερη ενότητα που λεγεται κοορτή.

Επειδή ολόκληρη η λεγεώνα αποτελείται συνολικά από δέκα κοορτείς και κάθε κοορτή από έξι εκατονταρχίες, η λεγεώνα περιλαμβάνει τελικά εξήντα μικρά τμήματα που το καθένα διοικείται από έναν εκατόνταρχο.

Χάρη σ’ αυτή τη διαίρεση, η παράταξη των ρωμαϊκών δυνάμεων μπορεί να διοικηθεί καλύτερα και είναι πιο ευέλικτη απ’ ότι ένα πλήθος ατάκτων που αρχίζει την επίθεση χωρίς να έχει τάξη και στρατιωτική πειθαρχία.

Ο στρατηγός μπορεί να δει από μακριά, από τα λάβαρα που κρατούν οι λεγεωνάριοι, πού ακριβώς βρίσκεται η κάθε εκατονταρχία.

Έτσι είναι σε θέση να κατευθύνει τους άνδρες του εκεί που χρειάζεται περισσότερο.

Στην εικόνα μπορούμε να δούμε πώς είναι τοποθετημένα τα τμήματα μιας λεγεώνας πριν αρχίσει η μάχη:

Τα πιο σημαντικά τμήματα στη διαίρεση είναι οι κοόρτεις που σε κάθε λεγεώνα είναι δέκα.

Είναι τοποθετημένες η μία δίπλα στην άλλη και αριθμούνται όπως στο σχέδιο, από αριστερά προς τα δεξιά από το 1 έως το 10.

Κάθε κοόρτη αποτελείται από συνολικά έξι εκατονταρχίες, που ήταν έτσι τοποθετημένες η μία πίσω από την άλλη.

Το μέτωπο της λεγεώνας που είναι έτοιμο για τη μάχη αποτελείται λοιπόν από την πρώτη εκατονταρχία των κοορτών.

Οι μονάδες με τα μικρότερα νούμερα βρίσκονται προς τα πίσω.Ολόκληρη η λεγεώνα αποτελείται από δέκα εκατονταρχίες στο πλάτος και έξι στο βάθος.

Τότε όμως, σε τι χρειάζεται η σπείρα;

Η σπείρα δεν είναι τίποτε άλλο από την ονομασία της συγχώνευσης δύο εκατονταρχιών που βρίσκονται η μία πίσω από την άλλη.

Η πρώτη και η δεύτερη εκατονταρχία είναι η πρώτη σπείρα. Η τρίτη και η τέταρτη είναι η δεύτερη σπείρα κοκ.

Άρα οι έξι εκατονταρχίες σχηματίζουν τρεις σπείρες.

Το πώς γινόταν αυτό στην πράξη, φαίνεται στο σχέδιο, όπου οι λατινικοί αριθμοί δηλώνουν τις σπείρες και οι αριθμοί 1 ή 2 τις εκατονταρχίες.

Έτσι μπορούμε να καθορίσουμε πού θα βρίσκονταν ακριβώς ο Αστερίξ και ο Οβελίξ, αν είχαν πάρει μέρος στη μάχη.

ΠΗΓΗ: ASTERIX ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ, RENE VAN ROYEN – SUNNYVA VAN DER VEGT, ΜΑΜΟΥΘΚΟΜΙΞ

Διαβάστε ακόμα στη “ΜτΧ”: Μερικές ιστορικές αλήθειες πίσω από τα κόμικς του Αστερίξ. Οι ρωμαίοι λεγεωνάριοι έτρεμαν τις περιπολίες στα γαλατικά δάση. Τα τεχνάσματα των Γαλατών και οι σωτήριες αγγαρείες των λεγεωνάριων.