10 ταινίες που οι πρωταγωνιστές πέθαναν. Βουγιουκλάκη, Καζάκος, Λάσκαρη, Κούρκουλος, Παπαμιχαήλ ακόμη και ο Βέγγος!

Του Ανδρόνικου Τζιβλέρη

Στις ταινίες του παλιού ελληνικού κινηματογράφου έχουμε δει τους σταρ πρωταγωνιστές να ερωτεύονται, να παντρεύονται, να χωρίζουν, να κάνουν παιδιά… Σε κάποιες, λίγες εξαιρέσεις όμως, το φινάλε των ταινιών δεν είναι και τόσο «happy». Για τις ανάγκες των σεναρίων κάποιοι χρειάστηκε «να πεθάνουν» στο τέλος, προς απογοήτευση των θεατών.

Η απογοήτευση των θεατών σε κάποιες περιπτώσεις έφτανε στα όρια υστερίας, ώστε να δυσφημούν την ταινία, όπως έγινε το 1962 με την ταινία της Αλίκης Βουγιουκλάκη «Το ταξίδι». Ίσως, την καλύτερη αλλά και την πιο αποτυχημένη εμπορικά ταινίας της Αλίκης και της Φίνος φιλμ. Ο κόσμος έβγαινε από την αίθουσα δυσφορώντας και προειδοποιούσε αυτούς που επρόκειτο να μπουν στην επόμενη προβολή «…μην μπείτε. Στο τέλος, σκοτώνουν την Αλίκη…»!

Η σκηνοθεσία ήταν του Ντίνου Δημόπουλου και το εξαίρετο σενάριο του Βαγγέλη Γκούφα. Το στόρυ της ταινίας ήταν, σχεδόν, μια παραγγελιά της Αλίκης, όταν άρχιζε η κριτική να την χτυπά ανελέητα χαρακτηρίζοντάς την «γατούλα» με τα νιαουρίσματα του Ψυχικού και των κολεγίων. Έτσι, παράγγειλε ένα σενάριο πιο στιβαρό. Μια φτωχοκόρη σε μια λαϊκή συνοικία του Περάματος, ονειροπόλα, όπου το παλικάρι που ονειρεύεται δεν είναι πριγκιπόπουλο αλλά υδραυλικός! Το άδοξο φινάλε όμως, καθώς η Αλίκη θανατώνεται κατά λάθος από το μαχαίρι του αγαπημένου της, καταδίκασε μια από τις πιο όμορφες ταινίες στην αφάνεια και τη ναφθαλίνη.

Ένας άλλος ένδοξος θάνατος όμως, αυτός της Μελίνας από το μαχαίρι του Γιώργου Φούντα, ήταν αυτός που κατέταξε την ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη «Στέλλα» στο πάνθεο των μεγάλων δημιουργιών.

1955 η χρονιά και το τρίστρατο στα Εξάρχεια, Καλιδρομίου, Δεληγιάννη και Οικονόμου, έμελε να σφραγιστεί ως το εμβληματικότερο ως σήμερα σκηνικό κινηματογραφικού φονικού. Μελίνα δίχως θάνατο και Φούντας χωρίς μαχαίρι δεν νοείται, συνοψίζοντας όλο το νόημα σε μία και μόνη φράση που ως σήμερα αποτελεί λεζάντα: «Στέλλα, φύγε, κρατάω μαχαίρι…»!

Σπουδαίες ερμηνείες, αν και στενάχωρες σε ότι αφορά στις ιστορίες των ταινιών, κατέγραψαν μοναδικές στιγμές λαμπρών ηθοποιών να πεθαίνουν όσο πιο ρεαλιστικά ή και θεαματικά μπορούσαν μπροστά στο φακό. Να πεθαίνουν είτε για κάποιον αδιέξοδο έρωτα, είτε κινούμενοι από πατριωτικά ιδεώδη σε εκτελεστικά αποσπάσματα, είτε ως θύματα των μοχθηρών του σινεμά.

Θύμα ενός τέτοιου μοχθηρότατου δεσμοφύλακα έπεσε και η Στεφανία στην ομώνυμη και ίσως την καλύτερη ταινία του Γιάννη Δαλιανίδη το 1966. Η Ζωή Λάσκαρη εκλιπαρούσα στα χέρια του Σπύρου Καλογήρου αφήνει την τελευταία της πνοή τις παραμονές του γάμου της με τον γιατρό του ιδρύματος, Σπύρο Φωκά. Ωστόσο, σε όλη την ταινία η ίδια προσπαθούσε να χειραγωγήσει τον άβουλο Αρμάγο πουλώντας του ελπίδες, κάτι που εντέλει πλήρωσε με τον πιο τραγικό τρόπο. Ιστορία παρμένη από το βιβλίο της Νέλλης Θεοδώρου «Η Στεφανία στο αναμορφωτήριο».

Ανατρέχοντας τις ταινίες της Τζένης Καρέζη δυσκολευτήκαμε να βρούμε αν η ίδια πεθαίνει ηρωικά και πένθιμα σε κάποια ταινία της. Κι όμως! Το κάνει και η αυτή και μάλιστα σε πατριωτικό φιλμ. Ντίμης Δαδήρας και το «νησί των γενναίων» όπου πολύ πριν το φινάλε, ο κακός Γερμανός Λυκούργος Καλλέργης την στέλνει στο εκτελεστικό απόσπασμα μαζί με τον πατριώτη Γκίκα Μπινιάρη. Ένας θάνατος που δεν κινηματογραφήθηκε θεαματικά αλλά σχεδόν διεκπεραιωτικά, αλλά που ο συμβολικός του χαρακτήρας εξιλεώνει την αστοχία.

Ένας άλλος γλυκόπικρος θάνατος, παρά το ότι δεν αφορά κάποιον λαμπερό σταρ αλλά έναν γλυκύτατο «δεύτερο» ανήκει στον Λαυρέντη Διανέλλο από την Μανταλένα του Ντίνου Δημόπουλου. Ο Διανέλλος ως πατέρας της Μανταλένας Αλίκης, φεύγει ευτυχής σε ένα κλίμα ευφορίας ανάμεσα στα παιδιά του, προδομένος από την υγεία του. Χαρακτηριστική ερμηνεία ενός έξοχου ηθοποιού για τις τελευταίες στιγμές ενός πατέρα.

Ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ, παρά το ότι θα θανατωθεί, έστω και από παρεξήγηση στην ταινία «Υπολοχαγός Νατάσσα» έχουμε την εντύπωση ότι απέδωσε με ξεχωριστή πλαστικότητα και γλαφυρότητα τον ηρωικό θάνατο του «Παπαφλέσσα» στην ομώνυμη ταινία του Ερρίκου Ανδρέου. Με την ίδια πειστικότητα απέδωσε ο ηθοποιός όλο το πορτραίτο της αμφιλεγόμενης αυτής επαναστατικής προσωπικότητας, στον κινηματογραφικό ρόλο της ζωής του. Ξεχωριστή στιγμή στη Ελληνική φιλμογραφία, γενικώς.

Επίσης όμως ξεχωριστή στιγμή στην Ελληνική φιλμογραφία αποτελούν και οι τελευταίες στιγμές του «Αστραπόγιαννου». Ο Νίκος Κούρκουλος σε μια ευτυχή συγκυρία ερμηνεύει τον «βίο και πολιτεία» ενός αδικημένου την εποχή των τσιφλικάδων, που αποφασίζει να γίνει ληστής. Μια θαυμαστή ερμηνεία, βραβευμένη στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Αν και έχει βρει τον θάνατο άλλες δύο φορές στον «Κατήφορο» από την Ζωή Λάσκαρη και στους «Αδίστακτους» από το Γιώργο Μούτσιο, στο «Αστραπόγιαννο» καθηλώνει  με την αποτύπωση του θανάτου στο πέτρινο βλέμμα του, όταν σαν θεριό, αργά και βασανιστικά πέφτει στο χώμα. Η ταινία καταγράφει με ιστορική ακρίβεια τη ζωή των τσιφλικάδων και τα βάσανα των κολίγων.

Καμία σκηνή της αγροτικής ζωής δεν είναι αποτέλεσμα φαντασίας αλλά ιστορικής έρευνας.

Μια ειδική και ξεχωριστή περίπτωση αποτελεί ο Χρόνης Εξαρχάκος. Μας, πώς είναι δυνατόν, ένας κωμικός τέτοιου μεγέθους να πεθαίνει! Κι όμως, το κάνει, αν η ταινία είναι του Γιάννη Δαλιανίδη κι αν ο τίτλος είναι «Αυτοί που μίλησαν με το θάνατο». Ένας περίεργος θάνατος, αυτοκτονικός, αφού από τις τύψεις του ο αναιμικός Χρόνης που λύγισε στα βασανιστήρια των Γερμανών, ξεφεύγει από τα χέρια τους και ρίχνεται στο κενό. Τραγικό καδράρισμα το πρόσωπό του με τα μάτια ανοιχτά μπροστά στο παραθύρι της Λάσκαρη από το κελί των κρατητηρίων.

Θάνατο, σχεδόν αυτοκτονικό βρίσκουν και οι ήρωες του Φωσκολικού «Πεθαίνω κάθε ξημέρωμα». Ο σαγηνευτικός και αδιέξοδος έρωτας του λιμενικού Κώστα Καζάκου αλλά και της μοιραίας, αλά Στέλλα, Μάρθας Καραγιάννη. Ο Καζάκος, χαμένος σε όλα δεν του μένει άλλη λύση παρά να εγκλωβίσει στην αγκαλιά του την Μάρθα με σθένος, επάνω στις ράγες. Και το τραίνο έρχεται…

Αφήσαμε για το τέλος την πιο καθαρόαιμη ιστορία αγάπης, το ελληνικότατο love story με την Έλενα Ναθαναήλ και τον Λάκη Κομνηνό. 1972 και «Εκείνο το καλοκαίρι». Ένας απρόσμενος θάνατος από την αρρώστια που σαν πέλεκυς θα πέσει και θα συντρίψει τον έρωτα του ζευγαριού και τις ψυχές των θεατών. Σκηνές ανθολογίες αλλά και ανεξίτηλα χαραγμένη στ’ αυτιά μας η μοναδικής ευαισθησίας μουσική του Γιάννη Σπανού.

Τέλος, σαν bonus track κρατήσαμε τον καλό μας άνθρωπο Θανάση Βέγγο. Μοιάζει απίθανο και αδιανόητο να σκεφτεί κανείς ότι ο καλός Θανάσης θα πεθάνει σε κάποια ταινία. Ωστόσο, μες στην μπουρλέσκ παλαβoμάρα των ανελέητων gang το έκανε και αυτό. Στην επανάληψη του ΘΒ φανερός πράκτωρ, στο επιχείρηση «γης μαδιάμ» στο τέλος του φιλμ, έστω και με μια σεκάνς «δανεική» από έναν Τζέιμς Μποντ του Σον Κόνερι, μαζί με τον Αντώνη Παπαδόπουλο ανατινάζονται στα βράχια τρέχοντας με ένα ταχύπλοο. Το φινάλε το δίνουν στον «άλλο κόσμο» όπου αγγελάκι αδημονεί να γνωρίσει τον «Αγιο», δηλαδή τον Σάιμον Τέμπλαρ!

Αυτοί ήταν ίσως οι δέκα συν ένας πιο χαρακτηριστικοί θάνατοι των σταρ, σε μια σειρά από ταινίες που ή έμειναν στην ιστορία ακριβώς για το πικρό φινάλε τους ή χάθηκαν εξαιτίας αυτού.