10 γεγονότα που συνέβησαν σαν σήμερα, 28 Μαρτίου. Ο Γκόρκι, που έζησε 40 χρόνια με σφαίρα στα πνευμόνια κι αυτοί που μείωσαν τα νοίκια

28 Μαρτίου 1868 Γεννήθηκε ο Μαξίμ Γκόρκι

Έζησε για πάνω από 40 χρόνια με μία σφαίρα στα πνευμόνια του μετά από απόπειρα αυτοκτονίας το 1887.

Ο Ρώσος λογοτέχνης Αλεξέι Μαξίμοβιτς Πεσκόφ, γνωστός ως Μαξίμ Γκόρκι υπήρξε από τους πρωτοπόρους του σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Έζησε για πάνω από 5 χρόνια της παιδικής του ηλικίας στους δρόμους και γνώρισε τη δυστυχία των ανθρώπων της ρωσικής κοινωνίας, την οποία αποτύπωσε στο θεατρικό έργο ο “Βυθός”. Η συγγραφική του πορεία ξεκίνησε γράφοντας επιφυλλίδες για εφημερίδες. Εναντιώθηκε στη λογοκρισία του Τύπου που επέβαλλε η τσαρική εξουσία και στις αρχές του 1900 αφού γνωρίστηκε με τον Λένιν γράφτηκε στο κομμουνιστικό κόμμα. Στο μυθιστόρημα “Η Μάνα” (1906) απεικόνισε την αφύπνιση του ατόμου μέσα από την πάλη της εργατικής τάξης για το σοσιαλισμό. Κατά τη διάρκεια της αποτυχημένης επανάστασης του 1905 φυλακίστηκε ενώ είχε ενεργό συμμετοχή και στην οργάνωση της επανάστασης του 1917. Το 1936 πέθανε κάτω από ανεξιχνίαστες συνθήκες.

Στάλιν και Μολότοφ μεταφέρουν την τέφρα του Ρώσου συγγραφέα Μαξίμ Γκόργκι. Οι φήμες ότι πέθανε από δηλητήριο επειδή αρνήθηκε να γράψει την βιογραφία του Σοβιετικού ηγέτη

28 Μαρτίου 1871 Εγκαταστάθηκε η Κομμούνα του Παρισιού

Μείωσε τα νοίκια, προστάτευσε τους εργάτες

Η Παρισινή Κομμούνα ήταν σοσιαλιστική διακυβέρνηση που εγκαθιδρύθηκε στη γαλλική πρωτεύουσα μετά το τέλος του γαλλοπρωσικού πολέμου και προέκυψε από την αντίσταση των εργατών στην πρωσική κατοχή. Μετά την εκλογή νέου δημοτικού συμβουλίου η Κομμούνα απαγόρευσε την άνοδο των τιμών των ενοικίων, απαγόρευσε την μεταπώληση των ενέχυρων αντικειμένων και των εργαλείων των εργατών, κρατικοποίησε την εκκλησιαστική περιουσία, ανέλαβε την καταβολή των χρεών των πολιτών και κατήργησε τους τόκους. Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος Λουί Τιερ προσπαθώντας να επιβάλει την εξουσία του επιτέθηκε στο Παρίσι στις 2 Απριλίου καταπνίγοντας την επανάσταση. Η Κομμούνα διήρκησε μόλις εβδομήντα μία μέρες και έληξε με τη “Ματωμένη Βδομάδα” στις ανατολικές εργατικές συνοικίες του Παρισιού. Οι ανθρώπινες απώλειες από την επέλαση της Τρίτης Γαλλικής Δημοκρατίας εναντίον των πολιτών υπολογίζονται από 17.000 έως 30.000.

28 Μαρτίου 1893 Γεννήθηκε ο Σπύρος Σκούρας

Ο Σπύρος Σκούρας, ήταν παραγωγός του Χόλιγουντ ελληνικής καταγωγής και πρόεδρος της «20th Century – Fox» από το 1942 έως το 1962. Γεννημένος στο Σκουροχώρι Ηλείας μετανάστευσε σε νεαρή ηλικία στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 1914 απέκτησε μαζί με τους συνεργάτες του την πρώτη κινηματογραφική αίθουσα στο Σαντ Λιούις και σύντομα είχαν κατείχαν όλους τους κινηματογράφους της πόλης. Μετά τη συμβολή του στη συγχώνευση της Fox με τη 20th Century ανέλαβε τα ηνία του νέου στούντιο. Εισήγαγε το πρωτοποριακό για την εποχή φορματ εικόνας ‘Σινεμασκόπ’ το οποίο θεωρήθηκε ότι διέσωσε τον κινηματογράφο από την επέλαση της τηλεόρασης.

Το αφεντικό του Χόλιγουντ που ήταν βοσκός από το Σκουροχώρι Ηλείας. Ο Σπύρος Σκούρας δημιούργησε την 20th Century Fox και έκανε μαθήματα καπιταλισμού στον Σοβιετικό ηγέτη Χρουτσώφ (βίντεο)

28 Μαρτίου 1930 Η Κωνσταντινούπολη μετονομάστηκε σε Ιστανμπούλ

Η επικρατέστερη εκδοχή είναι ότι η ονομασία Ιστάνμπουλ προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις «εις την πόλη». Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, ο όρος προκύπτει από τη λέξη Ισλαμπούλ δηλαδή πόλη του Ισλάμ. Οι δύο ονομασίες χρησιμοποιούνταν για χρόνια εναλλακτικά με τον όρο Κωνσταντινούπολη να έχει λόγια χρήση ενώ η ονομασία Ιστανμπούλ και οι παραλλαγές της εξυπηρετούσαν την καθημερινή επικοινωνία. Οι Έλληνες την αποκαλούσαν απλά η “Πόλη” ενώ ο όρος «Πολίτης» με την έννοια του κάτοικου της Κωνσταντινούπολης εμφανίζεται από τον 7ο αιώνα.

28 Μαρτίου 1940 Νέες εγκαταστάσεις για τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ)

Η πρώτη και μεγαλύτερη ετήσια εμπορική έκθεση στην Ελλάδα ξεκίνησε το 1926 στο Πεδίον του Άρεως Θεσσαλονίκης με πρωτοβουλία του βουλευτή Νικόλαου Γερμανού. Το 1940 μεταφέρθηκε στις μόνιμες εγκαταστάσεις επί της οδού Εγνατίας. Η πρώτη έκθεση στο νέο εκθεσιακό χώρο τον Οκτώβριο του 1940 κατέληξε σε λεηλασία των εκθεμάτων με την κήρυξη του πολέμου λίγες ημέρες μετά τη λήξη της. Την περίοδο της Κατοχής χρησιμοποιήθηκε ως χώρος αποθήκευσης από τους Γερμανούς οι οποίοι ανατίναξαν τις εγκαταστάσεις το 1944 πριν από την αποχώρηση τους από τη Θεσσαλονίκη. Η ΔΕΘ επαναλειτούργησε το 1951 με χρηματοδότηση από το σχέδιο Μάρσαλ.

28 Μαρτίου 1941 Αυτοκτόνησε η Βιρτζίνια Γουλφ

Στις 28 Μαρτίου 1941 η Βιρτζίνια Γουλφ εγκατέλειψε το σπίτι της αφήνοντας δυο σημειώματα στα οποία έγραφε ότι πρόκειται να αυτοκτονήσει. Τρεις εβδομάδες αργότερα βρέθηκε το πτώμα της από τρία μικρά παιδιά στην όχθη του ποταμού Ουζ. Η Αγγλίδα συγγραφέας σε όλη τη διάρκεια της ενήλικης ζωής της υπέφερε από ημικρανίες, αϋπνίες και ανορεξία ενώ προέρχονταν από μία οικογένεια με ιστορικό ψυχικών ασθενειών, όπως η κατάθλιψη και η σχιζοφρένεια. Η Βιρτζίνια Γουλφ μεγάλωσε σε καλλιτεχνικό περιβάλλον, με επιρροές από τη βικτωριανή λογοτεχνική κοινωνία. Σπούδασε στο γυναικείο τμήμα του King’s College ιστορία, αρχαία ελληνικά και λατινικά. Υπήρξε σημαντική μορφή στη λογοτεχνική κοινωνία του Λονδίνου και μέλος της Ομάδας Μπλούμσμπερυ, ενός κύκλου διανοούμενων που προώθησε το μοντερνισμό στη Μ. Βρετανία. Μεταξύ των σημαντικότερων έργων της βρίσκονται τα δημοφιλή Η κυρία Ντάλογουεϋ (1925), Ορλάντο: Μια Βιογραφία (1928) και το δοκίμιο Ένα Δωμάτιο Ολοδικό Σου (1929) με την παροιμιώδη φράση: «Μια γυναίκα πρέπει να έχει τα χρήματα και ένα δωμάτιο κατάδικό της, εάν πρόκειται να γράψει μυθιστοριογραφία».

28 Μαρτίου 1943 Πέθανε ο Σεργκέι Ραχμάνινοφ

Ο Ρώσος που έγινε Αμερικάνος

Ο Σεργκέι Ραχμάνινοφ ήταν Ρώσος συνθέτης κλασικής μουσικής στο ύφος του ύστερου ρομαντισμού, με επιρροές από τον Τσαϊκόφσκι και τον Σοπέν. Το 1904 ανέλαβε τη διεύθυνση ορχήστρας στο Θέατρο Μπολσόι όπου παρέμεινε για δύο χρόνια αποσπώντας θετικές κριτικές. Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση το 1917 εγκατέλειψε τη Ρωσία με την οικογένειά του έπειτα από πρόσκληση για συναυλίες που έλαβε από τη Σουηδία. Ένα χρόνο αργότερα εγκαταστάθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες και και έγινε ένας από τους δημοφιλέστερους διευθυντές ορχήστρας. Τον Φεβρουάριο του 1943 πήρε την αμερικανική υπηκοότητα και δύο μήνες αργότερα πέθανε από καρκίνο στο σπίτι του στο Μπέβερλυ Χιλς.

28 Μαρτίου 1964 Πρώτη εκπομπή για το Ράδιο Καρολίνα

Έξω από τις αγγλικές ακτές, σε διεθνή ύδατα εξέπεμψε ο πρώτος πειρατικός ραδιοφωνικός σταθμός της Μεγάλης Βρετανίας. Ο Ρόναν Ο’ Ρέιλι, ιρλανδός επιχειρηματίας από το χώρο της μουσικής βιομηχανίας έστησε το σταθμό του πάνω σ’ ένα πλοίο και εξέπεμπε σε 24ωρη βάση παίζοντας ποπ μουσική. Σε μια περίοδο κρατικού μονοπωλίου στις ραδιοφωνικές συχνότητες το παράδειγμα του Ράδιο Καρολίνα ακολούθησαν πολλοί μιμητές. Η κυβέρνηση για τον περιορισμό του φαινομένου απαγόρευσε τη διαφήμιση στους πειρατικούς σταθμούς καθώς και τον ανεφοδιασμό με τρόφιμα, νερό και καύσιμα στα λιμάνια της χώρας. Όλοι οι πειρατικοί σταθμοί έκλεισαν με εξαίρεση το Ράδιο Κάρολίνα, που κατέφυγε για προμήθειες στην κοντινή Ολλανδία. Το Ράδιο Καρολίνα ανανέωσε τη ραδιοφωνία στην Ευρώπη. Το κρατικό BBC σύμφωνα με το πειρατικό πρότυπο, δημιούργησε ραδιοφωνικό σταθμό εθνικής εμβέλειας, το Radio 1.

Η “κατάρα” του Ράδιο Καρολίνα. Ήταν ο πρώτος πειρατικός σταθμός στη Μ. Βρετανία που εξέπεμπε από ένα πλοίο και βυθίστηκε δύο φορές! Πώς έσπασε το μονοπώλιο του BBC

28 Μαρτίου 1969 Μεταδόθηκε η δήλωση του Γιώργου Σεφέρη εναντίον της χούντας από το ραδιόφωνο του BBC.

Στο μαγνητοφωνημένο μήνυμά του μίλησε δημόσια για την πολιτική κατάσταση στη χώρα και κατήγγειλε τη Δικτατορία. Δύο χρόνια πριν το θάνατό του ο Έλληνας ποιητής μεταξύ άλλων ανέφερε: “Βλέπω μπροστά μου τον γκρεμό όπου μας οδηγεί η καταπίεση που κάλυψε τον τόπο. Αυτή η ανωμαλία πρέπει να σταματήσει. Είναι εθνική επιταγή.” Η κασέτα έφθασε λαθραία στο Λονδίνο και αυθημερόν η δήλωσή του μεταδόθηκε από την Ελληνική Υπηρεσία του BBC, τον ραδιοφωνικό σταθμό του Παρισιού και τη γερμανική Deutsche Welle με τεράστια απήχησή στο εξωτερικό.

28 Μαρτίου 1994 Πέθανε ο Ευγένιος Ιονέσκο

Ο Ευγένιος Ιονέσκο ήταν Ρουμάνος θεατρικός συγγραφέας και δημιουργός του θεάτρου του παραλόγου. Στα έργα του καταπιάστηκε με ζητήματα της ανθρώπινης ύπαρξης όπως η μοναξιά και η εφήμερη φύση της ζωής συχνά μέσα από τη διακωμώδηση κοινότοπων καταστάσεων. Το θεατρικό του έργο «Η Φαλακρή Τραγουδίστρια» είναι χαρακτηριστικό του είδους