10 γεγονότα που συνέβησαν σαν σήμερα, 13 Οκτωβρίου. Ο θάνατος του Μακεδονομάχου, οι «κανίβαλοι των Άνδεων» και ο Ντάριο Φο

13 Οκτωβρίου 1792. Μπήκε ο θεμέλιος λίθος του Λευκού Οίκου

Ο Τζορτζ Ουάσινγκτον έθεσε τον θεμέλιο λίθο για την κατασκευή του Λευκού Οίκου, που θα γινόταν η επίσημη κατοικία όλων των Προέδρων των ΗΠΑ.

Ο αρχιτεκτονικός ρυθμός του είναι Αναγεννησιακός, ενώ οι πύλες του μεγάρου κοσμούνται με κίονες ελληνικού ιωνικού ρυθμού. Η ημερομηνία της θεμελίωσης του Λευκού Οίκου είναι ταυτόχρονα και η ημερομηνία ιδρύσεως της νέας πρωτεύουσας. Πρώτος ένοικός του έγινε την 1η Νοεμβρίου του 1800 ο δεύτερος πρόεδρος των Η.Π.Α., Τζον Άνταμς με τη σύζυγό του.

13 Οκτωβρίου 1884. Καθιερώθηκε η ώρα Γκρίνουιτς

Η ώρα Γκρίνουιτς καθιερώθηκε επίσημα ως βάση υπολογισμού της ώρας σε κάθε σημείο του πλανήτη. Ως μεσημβρινός αριθμός 0 ορίστηκε η νοητή γραμμή που ξεκινά από τον Βόρειο Πόλο και καταλήγει στον Νότιο, περνώντας από το αστεροσκοπείο του Γκρίνουιτς στο Λονδίνο. Κάθε 15 μοίρες ανατολικά του Γκρίνουιτς, προσθέτουμε μια ώρα. Κάθε 15 μοίρες δυτικά του, αφαιρούμε μία. Έτσι, όταν η ώρα Γκρίνουιτς είναι 12 (ή αλλιώς 0), στην Ελλάδα, που βρίσκεται 30 μοίρες ανατολικά, έχουμε 2 (ξημερώματα ή μεσημέρι).

13 Οκτωβρίου 1904. Πέθανε ο «μακεδονομάχος» Παύλος Μελάς

Υπήρξε μια από τις εμβληματικότερες μορφές του Μακεδονικού Αγώνα. Ο θάνατός του στη Στάτιστα από σφαίρα Τούρκου τον ανέδειξε σε σύμβολο πατριωτισμού. Δεν ήταν όμως ο θάνατος, αλλά οι ταφές του Μελά εκείνες που αποτέλεσαν την κορύφωση του ιστορικού δράματος.

Ετάφη προσωρινά σε ασφαλές μέρος της Στάτιστας, προκειμένου η σορός να μην πέσει στα χέρια του εχθρού. Οι συμπολεμιστές του έστειλαν μεταμφιεσμένο άνδρα στη Στάτιστα για να παραλάβει κρυφά και να μεταφέρει στο Πισοδέρι το σώμα του.

Ενώ ο απεσταλμένος έχει αρχίσει την εκταφή του νεκρού, μαθαίνουν ότι τουρκικό απόσπασμα φτάνει στο χωριό. Τότε ο άντρας αποφασίζει να κόψει το κεφάλι του Μελά και να το πάρει μαζί του μέσα στο σακίδιο. Η κεφαλή του Μελά ενταφιάστηκε στο παρεκκλήσι της Αγίας Παρασκευής στο Πισοδέρι και από εκεί με παρέμβαση του Μητροπολίτη Καστοριάς έφτασε και ενταφιάστηκε  στην Καστοριά.

13 Οκτωβρίου 1923. Η ανακήρυξη της Άγκυρας ως πρωτεύουσας της Τουρκίας

Ο Κεμάλ Ατατούρκ αποφάσισε την μετακίνηση της πρωτεύουσας του τουρκικού κράτους από την Κωνσταντινούπολη στην Άγκυρα. Η επιλογή της έγινε με το σκεπτικό ότι ήταν μια πόλη πιο κεντροποιημένη και με σαφώς λιγότερες εθνοτικές, θρησκευτικές και πολιτισμικές αναταράξεις. Ήταν ένας “λευκός καμβάς” που μπορούσε να διαμορφωθεί από το 0 στα μέτρα του κράτους που οραματιζόταν ο Κεμάλ. Δεν την βάραιναν ιστορικά φορτία και διπλωματικές διαμάχες.

Το 1930 μετονομάστηκε σε Άνκαρα, ενώ μέχρι τότε συνηθιζόταν το Ενγκούριε. Τα επόμενα χρόνια γνώρισε τεράστια ανάπτυξη.

13 Οκτωβρίου 1925. Γεννήθηκε η Μάργκαρετ Θάτσερ

Η επονομαζόμενη και «Σιδηρά Κυρία» διατέλεσε Πρωθυπουργός στην Βρετανία για μια 11ετία.

Υποσχόμενη μείωση του δημόσιου τομέα, χαμηλότερους φόρους και περισσότερη ελευθερία στις επιχειρήσεις και στους ιδιώτες, η Θάτσερ οδήγησε τους Συντηρητικούς στη νίκη  στις εκλογές του 1979 και ξεκίνησε την εφαρμογή ενός σκληρού και μεγαλεπήβολου προγράμματος που μέσα σε δέκα χρόνια μεταμόρφωσε τη βρετανική κοινωνία. Το 1983 εκλέχθηκε για μια δεύτερη πρωθυπουργική θητεία με τεράστια πλειοψηφία. Το 1987 κέρδισε την τρίτη και τελευταία της θητεία, για να εγκαταλείψει τη θέση της τρία χρόνια νωρίτερα, όχι γιατί είχε χάσει την υποστήριξη του εκλογικού σώματος, αλλά επειδή δεν είχε τη στήριξη του κόμματός της.

Είχε φανατικούς υποστηρικτές, αλλά δεν ήταν λίγοι αυτοί που τη μίσησαν λόγω της σκληρής αντεργατικής πολιτικής της. Γι’ αυτό και το 2013, μετά το θάνατό της, συμβολικά στήθηκαν αυτοσχέδιες μικρές γιορτές.

13 Οκτωβρίου 1930. Η Αλίκη Διπλαράκου δεύτερη «Μις Υφήλιος»

Τον Φεβρουάριο του ίδιου έτους, η Μανιάτισσα καλλονή είχε στεφθεί πανηγυρικά Μις Ευρώπη. Τα ρεπορτάζ της εποχής την περιέγραφαν σαν μια θρυλική θεά.

Την πρωτομαγιά στις Δελφικές γιορτές, ο Άγγελος Σικελιανός την επέλεξε για τον ρόλο της Ωκεανίδας στον Προμηθέα.

Εκτός από σπάνια ομορφιά, διέθετε και υψηλή μόρφωση. Ήταν γλωσσομαθής, πράγμα ασυνήθιστο για την εποχή της, και μιλούσε άπταιστα αγγλικά, γαλλικά και ιταλικά.

Τον Οκτώβριο ταξίδεψε στη Βραζιλία για να πάρει μέρος και στα διεθνή καλλιστεία «Μις Υφήλιος». Αναδείχθηκε δεύτερη, μετά τη Μις Βραζιλία, Γιολάντα Περέιρα.

13 Οκτωβρίου 1951. Γεννήθηκε ο Αντώνης Καφετζόπουλος

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κωνσταντινούπολη έως το 1964 που ήρθε πρόσφυγας στην Αθήνα.

«Η δική μου οικογένεια ήταν Τούρκοι υπήκοοι. Πήρα ελληνική υπηκοότητα το ’90. Δεν μας έδιναν εδώ. Φαντάζομαι το Υπουργείο Εξωτερικών ήθελε να συντηρεί πως υπάρχει μειονότητα στην Κωνσταντινούπολη. Ανανέωνα κάθε χρόνο με δύο χρόνια κι είχαμε ένα χάρτινο μπλε πράγμα κι όχι την πλαστική ταυτότητα που είχατε εσείς, το οποίο ήταν άδεια παραμονής αλλοδαπού».

Πριν ασχοληθεί με την υποκριτική, εργάστηκε για λίγο ως δημοσιογράφος. Η πρώτη του επαγγελματική εμφάνιση στο θέατρο ήταν κοντά στην Έλλη Λαμπέτη και στο έργο «Φιλουμένα Μαρτουράνο», ενώ στην τηλεόραση έγινε γνωστός από την «Αστροφεγγιά» και «Το μινόρε της αυγής». Από τότε εργάζεται αδιάλειπτα στον χώρο του θεάματος ως ηθοποιός, σκηνοθέτης και σεναριογράφος.

13 Οκτωβρίου 1971. Γεννήθηκε ο Πύρρος Δήμας

Γεννήθηκε στην Χειμάρρα της Αλβανίας από Έλληνες γονείς και άρχισε να ασχολείται με την άρση βαρών σε ηλικία επτάμισι ετών.

Θεωρείται ένας από τους κορυφαίους Έλληνες αθλητές όλων των εποχών, έχοντας κατακτήσει τρία χρυσά ολυμπιακά μετάλλια (Βαρκελώνη 1992, Ατλάντα 1996 και Σίδνεϊ 2000) και ένα χάλκινο στην Αθήνα το 2004. Το 2009 εισήχθη στο Hall of Fame της Διεθνούς Ομοσπονδίας Άρσης Βαρών.

13 Οκτωβρίου 1972. Οι «κανίβαλοι των Άνδεων»

Ήταν Παρασκευή και 13, όταν το αεροσκάφος της Ουρουγουανής ομάδας ράγκμπι συνετρίβη στις Άνδεις. Από τους 45 επιβαίνοντες, σκοτώθηκαν επί τόπου οι 12, ανάμεσα τους και ο πιλότος. Οι 33 επιζώντες θα εντοπίζονταν 72 μέρες αργότερα. Οι μισοί εξ αυτών είχαν πεθάνει από τις κακουχίες.

Οι 16 που βρέθηκαν σώοι παραδέχθηκαν ότι είχαν καταφύγει στον κανιβαλισμό των νεκρών συναθλητών τους. Η καθολική εκκλησία δήλωσε επισήμως ότι η ανθρωποφαγία, υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες, δεν ήταν αμαρτία. Οι συγγενείς των νεκρών επίσης συγχώρεσαν τους επιζώντες, λέγοντας ότι ήταν ο μοναδικός τρόπος επιβίωσης.

Η απίστευτη ιστορία τους έχει μεταφερθεί δύο φορές στη μεγάλη οθόνη.

13 Οκτωβρίου 2016. Πέθανε ο Ντάριο Φο