Στις 11 το πρωί της 11ης Νοεμβρίου 1918 έληξε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Εκείνη ακριβώς την ώρα ξεκίνησε να τίθεται σε εφαρμογή η ανακωχή στο Δυτικό μέτωπο μεταξύ της Γερμανίας και των Συμμάχων. Η Γερμανία είχε μείνει μόνη της στον πόλεμο αφού τους προηγούμενους δύο μήνες όλοι οι σύμμαχοί της είχαν συνθηκολογήσει.
του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού
Ήταν γνωστό για μέρες ότι οι Γερμανοί διαπραγματεύονταν κατάπαυση πυρός με τους Συμμάχους. Παρά ταύτα, ο πολύνεκρος πόλεμος συνεχιζόταν κανονικά στο Δυτικό μέτωπο., το μόνο που ήταν πια ενεργό, με χιλιάδες απώλειες καθημερινά και από τις δύο πλευρές.
Η ανακωχή την ενδεκάτη ώρα της ενδεκάτης ημέρας του ενδεκάτου μήνα
Τελικά, λίγο μετά τις 5 το πρωί της 11ης Νοεμβρίου 1918, σ’ ένα βαγόνι μίας αμαξοστοιχίας στο δάσος της Κομπιένης της βόρειας Γαλλίας απεσταλμένοι της ηττημένης Γερμανίας και των Συμμάχων που εκπροσωπούνταν από τον Γάλλο στρατάρχη Φος, αρχιστράτηγο των συμμαχικών δυνάμεων στη Γαλλία, και τον Βρετανό ναύαρχο Ουίμς, υπέγραψαν το έγγραφο της ανακωχής.
Αν και οι Γερμανοί ζήτησαν η ανακωχή να ξεκινήσει αμέσως, ο Φος επέμεινε να γίνει αργότερα μέσα στην ημέρα. Τελικά, ως ώρα έναρξής της ορίστηκε η 11η πρωινή. Η λογική ήταν ότι μέχρι τότε όλες οι μονάδες στην πρώτη γραμμή θα είχαν ενημερωθεί για την κατάπαυση του πυρός. Η ώρα που θα ξεκινούσε η ανακωχή ήταν επίσης εύκολη για τους στρατιώτες στη γραμμή του πυρός να τη θυμούνται αφού θα ήταν η ενδεκάτη ώρα της ενδεκάτης ημέρας του ενδεκάτου μήνα.
Η είδηση έγινε γνωστή σχεδόν σε όλες τις μονάδες λίγο μετά τις 6 το πρωί.
11 Νοεμβρίου 1918, μία ακόμη αιματηρή μέρα του πολέμου!
Θα αναμέναμε ότι ύστερα από τέσσερα χρόνια αιματηρών μαχών, με δέκα εκατομμύρια νεκρούς στρατιώτες και μέσα στις φριχτές συνθήκες των χαρακωμάτων, η είδηση της επικείμενης ανακωχής θα σταματούσε την αιματοχυσία στο μέτωπο εκείνη την ημέρα.
Αυτό, όμως, που συνέβη από πλευράς των Συμμάχων ήταν το ακριβώς αντίθετο.
Νωρίς το πρωί οι δυνάμεις τους εκτέλεσαν μαζικές επιθέσεις σε διάφορα σημεία του μετώπου στο Βέλγιο και τη βόρεια Γαλλία. Ο λόγος ήταν ότι ήθελαν να διασφαλίσουν ότι σε περίπτωση επανέναρξης των μαχών θα βρίσκονταν σε πιο ευνοϊκή θέση σε σχέση με τους Γερμανούς. Έτσι εξηγείται και η άρνηση του Φος να τεθεί αμέσως σε ισχύ η ανακωχή.
Το αποτέλεσμα ήταν στις 11 Νοεμβρίου 1918, την τελευταία μέρα του πολέμου, να καταγραφούν 10.944 απώλειες, από τις οποίες 2.738 νεκροί. Οι περισσότεροι ήταν Γάλλοι, Βρετανοί και Αμερικανοί που σκοτώθηκαν ενώ επιτίθονταν στις γερμανικές θέσεις.
Επιπλέον, εκείνη την ημέρα το συμμαχικό πυροβολικό έριξε ένα τεράστιο αριθμό οβίδων που δεν δικαιολογούνταν από τις επιχειρήσεις του πεζικού. Όπως αποδείχθηκε, πολλοί πυροβολητές έριξαν τόσες οβίδες γνωρίζοντας ότι θα γινόταν κατάπαυση πυρός στις 11 το πρωί. Ήθελαν με τον τρόπο αυτό να ξεφορτωθούν όσα περισσότερα βλήματα μπορούσαν ώστε μετά τη λήξη του πολέμου να μεταφέρουν στα μετόπισθεν λιγότερα βλήματα!
Μετά τον πόλεμο, υπήρξε κατακραυγή από την κοινή γνώμη των χωρών των Συμμάχων για το μεγάλο αριθμό στρατιωτών που σκοτώθηκαν την τελευταία μέρα του πολέμου, ενώ είχε ήδη υπογραφεί η ανακωχή, αλλά δεν είχε ακόμη τεθεί σε ισχύ.
Θεωρήθηκε ότι ήταν η πιο άσκοπη και αναιτιολόγητη θυσία νέων ανθρώπων σ’ ένα πόλεμο που μετρούσε ήδη 10 εκατομμύρια νεκρούς στρατιώτες!
Η αμερικανική Βουλή των Αντιπροσώπων κατηγόρησε τους επικεφαλής των αμερικανικών δυνάμεων στη Γαλλία και πραγματοποίησε έρευνα για τις ευθύνες που είχαν.
Οι Γάλλοι βρήκαν ένα πιο πρακτικό και «ανώδυνο» τρόπο για να καλύψουν τις δικές τους ευθύνες. Στα αρχεία τους κατέγραψαν τους περισσότερους θανάτους στρατιωτών τους στις 11 Νοεμβρίου στην προηγούμενη μέρα. Έτσι, πολλοί τάφοι Γάλλων στρατιωτών φέρουν ψευδώς ως ημερομηνία θανάτου τους 10 αντί για 11 Νοεμβρίου 1918.
Οι τελευταίοι νεκροί στρατιώτες των Συμμάχων
Επισήμως, ο τελευταίος βρετανός νεκρός στρατιώτης του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν ο Τζώρτζ Έντουϊν Έλλισον (George Edwin Ellison). Σκοτώθηκε από γερμανικά πυρά περίπου στις 9:30 π.μ. ενώ έκανε ανίχνευση στα περίχωρα του Mons, στο Βέλγιο.
Από πλευράς των Γάλλων, ήταν ο στρατιώτης Αουγκοστίν Τρεμπουτσόν (Augustin Trébuchon). Δέχτηκε πυροβολισμό από γερμανό ελεύθερο σκοπευτή στις 10.45 π.μ. Εκείνη τη στιγμή προχωρούσε σ’ ένα χαράκωμα και ενημέρωνε τους συναδέλφους του ότι θα σερβιριζόταν ζεστή σούπα μετά την κατάπαυση του πυρός. Η ειρωνεία ήταν ότι την ώρα που ο Τρεμπουτσόν πυροβολήθηκε έλεγε στους συναδέλφους του να προσέξουν και να μην σκοτωθούν στις τελευταίες στιγμές του πολέμου!
Ο τελευταίος Καναδός στρατιώτης που σκοτώθηκε στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν ο Τζορτζ Λόρενς Πράις (George Laurence Price). Στις 10.58 π. μ., μόλις δύο λεπτά πριν από την ανακωχή, χτυπήθηκε από σφαίρα γερμανού ελεύθερου σκοπευτή. Η μονάδα του Πράις επιχειρούσε στη βελγική πόλη Ville-sur-Haine και ήταν από τις τελευταίες που έλαβαν το μήνυμα με την ακριβή ώρα που θα τίθονταν σε ισχύ η κατάπαυση πυρός.
Χένρι Γκούνθερ, ο τελευταίος νεκρός στρατιώτης των Συμμάχων
Ο Χένρι Γκούνθερ (Henry Gunther) ένας αμερικανός στρατιώτης θεωρείται γενικά ως ο τελευταίος στρατιώτης των Συμμάχων που σκοτώθηκε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Είναι τραγική ειρωνεία ότι ο ίδιος ήταν γερμανικής καταγωγής και κατά του πολέμου.
Σκοτώθηκε 60 δευτερόλεπτα πριν τεθεί σε ισχύ η ανακωχή. Ο Γκούνθερ εκείνη τη στιγμή επιτίθονταν κατά μιας ομάδας Γερμανών που είχε δύο πολυβόλα αλλά είχαν αρχίσει να φορτώνουν υλικά για να αποχωρήσουν από το μέτωπο. Σύμφωνα με τους συναδέλφους του, οι Γερμανοί πριν πυροβολήσουν τον Γκούνθερ προσπαθούσαν με φωνές και νοήματα να του δώσουν να καταλάβει ότι σε λίγα λεπτά θα ξεκινούσε η ανακωχή και να σταματήσει την επίθεση.
Όμως αυτός συνέχισε με αποτέλεσμα να τον πυροβολήσουν και να τον σκοτώσουν.
Μεταπολεμικά αποδείχθηκε ότι ο Χένρι Γκούνθερ είχε απελπιστεί με την πρόσφατη μείωση του βαθμού του από λοχίας σε στρατιώτη. Προφανώς προσπαθούσε να τον κερδίσει και πάλι στο τέλος του πολέμου με κάποιο ηρωικό κατόρθωμα. Ο Γκούνθερ είχε υποβιβαστεί όταν η λογοκρισία εντόπισε ένα γράμμα που είχε στείλει στους δικούς του στις ΗΠΑ όπου διεκτραγωδούσε τις συνθήκες υπό τις οποίες πολεμούσαν οι Αμερικανοί στη Γαλλία. Σε αυτό ο Γκούνθερ προέτρεπε τους οικείους του να μην καταταγούν ως εθελοντές για να πάρουν μέρος στον πόλεμο.
Η υπόκλιση του γερμανού πολυβολητή στο τέλος
Ένα λεπτό πριν από τις 11 το πρωί της 11ης Νοεμβρίου 1918, σ’ ένα σημείο του μετώπου στο νότιο Βέλγιο, ένας γερμανός βετεράνος έριξε για τελευταία φορά με το πολυβόλο του στον αέρα. Στις 11 ακριβώς σηκώθηκε όρθιος, έκανε μία βαθιά υπόκλιση προς τη γραμμή των αντιπάλων, και αποχώρησε. Ήταν το τέλος του πιο αιματηρού πολέμου που είχε δει μέχρι τότε η ανθρωπότητα.
Δείτε εδώ ένα δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ για τους τελευταίους πεσόντες στρατιώτες των Συμμάχων στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο:
Ακολουθήστε την mixanitouxronou.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Διαβάστε τις σημαντικότερες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στη mixanitouxronou.gr