Δείτε το ελληνικό νησί με το αρχαιότερο ναυάγιο στον κόσμο. Το φορτίο και τα σπάνια ευρήματα από την 3η χιλιετία π.Χ (drone)

Σε ένα πέρασμα του Αργοσαρωνικού, ανάμεσα στην Ερμιόνη, την Ύδρα και τις Σπέτσες, βρίσκεται το μικρό και άγονο νησί, ο Δοκός.

Εκεί το 1975 εντοπίστηκε το αρχαιότερο γνωστό ναυάγιο στον κόσμο. Την πρωτιά διεκδικεί η πρόσφατη ανακάλυψη του αρχαιοελληνικού πλοίου στη Μαύρη Θάλασσα, αλλά ακόμα αυτό δεν έχει πλήρως τεκμηριωθεί εργαστηριακά.

Στην αρχαιότητα το νησί ονομαζόταν Απεροπία, που σημαίνει “αυτή που βλέπει στο άπειρο”. Πήρε το όνομα της από την απέραντη θέα που προσφέρει το νησί στα πιο ψηλά σημεία του.

Η Απεροπία υπήρξε πέρασμα για την Ύδρα, καθώς μοιάζει να ενώνει τα στενά του αρχαίου Βούπορθμου, δηλαδή την σημερινή χερσόνησο του Μουζακίου στην Ερμιόνη με την απέναντι Ύδρα. Είναι ένα από τα λίγα νησιά που απέκτησαν αρσενικό όνομα.

Ορεινό, βραχώδες και με λίγες πηγές νερού, ο Δοκός διέθετε στρατηγική θέση στις ναυτικές πορείες από και προς τον Αργολικό Κόλπο και τις ανατολικές ακτές της Λακωνίας.

Στην αρχαιότητα το νησί ονομαζόταν Απεροπία. Σήμερα είναι ειδυλλιακό αγκυροβόλιο σκαφών αναψυχής που πλέουν στον Αργοσαρωνικό. Αερολήψη: Μαρίνος Χαραλαμπόπουλος Travel Inspiration

Πώς έγινε το ναυάγιο του Δοκού  

Το μόνο σημείο του νησιού που αποτελεί καλό αγκυροβόλιο είναι ο όρμος Σκίντου. Εκεί έχει εντοπιστεί το αρχαιότερο ναυάγιο στον κόσμο. Συγκεκριμένα στις 23 Αυγούστου του 1975, ο Peter Throckmorton, πρωτοπόρος ερευνητής των βυθών και ιδρυτικό μέλος του Ινστιτούτου Εναλίων Αρχαιολογικών Ερευνών εντόπισε μία μεγάλη συγκέντρωση σπασμένης κεραμεικής στο βυθό του νησιού σε βάθος 20 μέτρων.

Αργότερα, ο ερευνητής επέστρεψε στο Δοκό με τον αρχαιολόγο και Πρόεδρο του Ινστιτούτου, Γιώργο Παπαθανασόπουλο, οι οποίοι διαπίστωσαν ότι η κεραμεική που είχε εντοπιστεί χρονολογούταν στην Πρωτοελλαδική εποχή.

Σύμφωνα με τον αρχαιολόγο δεν είναι τυχαίο ότι το πρωτοελλαδικό πλοίο ναυάγησε στον Όρμο Σκίντου διότι ο καπετάνιος γνώριζε ότι εκεί υπήρχε οικισμός και ότι ο όρμος θα του προσέφερε καταφύγιο. Η εκτίμηση είναι ότι το ναυάγιο προκλήθηκε όταν το σκάφος κινδύνευσε λόγω της τρικυμίας και πάνω στην προσπάθεια να στρίψει μέσα στον όρμο έχασε την ευστάθεια και βούλιαξε σε μικρή απόσταση από τη νότια βραχώδη ακτή του Ακρωτηρίου Κομμένη.

Οι μυλόλιθοι κατέδειξαν μέρος της πορείας του πλοίου

Με μία πρώτη εκτίμηση το ναυάγιο χρονολογήθηκε για το 2200 π.Χ. Το 1975 και το 1977 ακολούθησαν δύο διερευνητικές αποστολές στις οποίες το το εύρημα χρονολογήθηκε ακριβέστερα στην Πρωτοελλαδική ΙΙ περίοδο (2700-2200/2100 π.Χ.). Ήταν το αρχαιότερο καταγεγραμμένο ναυάγιο στον κόσμο.

Ίχνη από το αρχαίο εμπορικό πλοίο που μετέφερε είδη πρωτοελλαδικής κεραμικής δεν έχουν διασωθεί. Ωστόσο η υποβρύχια ανασκαφική έρευνα έφερε στην επιφάνεια δύο λίθινες άγκυρες, μεγάλες ποσότητες κεραμικής και πλήθος λίθινων εργαλείων.

Ανάμεσα στα πολλά κεραμικά υπήρχαν είδη καθημερινής χρήσης όπως λυχνάρια και μαγειρικά σκεύη, κυρίως πύραυνοι και κρατευτές. Το πλοίο μετέφερε ακόμα μυλόπετρες, τριπτήρες, πυρήνες και λεπίδες οψιανού από τη Μήλο, το οποίο είναι ένα μαύρο ηφαιστειακό γυαλί που χρησιμοποιείται για την κατασκευή ανθεκτικών κοφτερών εργαλείων.

Τα 14.000 κομμάτια πήλινων αγγείων συνιστούν ένα εμπόρευμα περίπου 700-800 αγγείων. Από την καταστροφή του ναυαγίου διασώθηκαν ολόκληρα ελάχιστα. Το εμπορικό πλοίο εκτός από κεραμεική μετέφερε μυλόπετρες, τριπτήρες, πυρήνες και λεπίδες οψιανού από τη Μήλο, το οποίο χρησιμοποιείται για την κατασκευή ανθεκτικών κοφτερών εργαλείων.

Οι μυλόπετρες είναι από ανδεσίτη αιγινήτικης προέλευσης, κάτι που δίνει στοιχεία για την πορεία του πλοίου. Το γεγονός μάλιστα ότι δεν φαίνεται να έχουν χρησιμοποιηθεί, καταδεικνύει τον εμπορικό χαρακτήρα του πλοίου.

Τα ευρήματα από το αρχαιότερο ναυάγιο στον κόσμο πιστοποιούν ότι η ναυσιπλοϊα ήταν ελληνική υπόθεση από την προϊστορία. To πρωτοελλαδικό ναυάγιο του Δοκού συμπεριλαμβάνεται σε μία από τις κορυφαίες στιγμές της συνεχούς για 7000 χρόνια ναυτικής ελληνικής ιστορίας.

Ο Δοκός κατοικήθηκε κατά την Νεολιθική εποχή (4η χιλιετία π.Χ.) αλλά η ανθρώπινη παρουσία αυξήθηκε κατά την πρωτοελλαδική εποχή (3 η χιλιετία π.Χ.) όταν αναπτύχθηκε η ναυσιπλοΐα. Μία ακόμη απόδειξη που προσδίδει το ναυάγιο του Δοκού είναι η άσκηση ναυτιλίας στο Αιγαίο.

Πηγή χαρακτηριστικής φωτογραφίας: Youtube από το ντοκιμαντέρ “Τα μυστικά του Χρόνου” του Λευτέρη Χαρωνίτη. Δειτε το νησί απο ψηλά όπως το κατέγραψε ο συνεργάτης μας Μαρίνος Χαραλαμπόπουλος στο κανάλι του Travel Inspiration

Διαβάστε ακόμη στη “ΜτΧ”: Ο μηχανισμός από το ναυάγιο των Αντικυθήρων έμεινε για δύο χρόνια στην αποθήκη γιατί δεν καταλάβαιναν τι είναι. Το αρχαιότερο μηχάνημα με γρανάζια αναφέρεται ως ο πρώτος φορητός υπολογιστής