Τα πόστερ του ψυχρού πολέμου. Ο σοβιετικός Σούπερμαν και τα αληθινά δολάρια! Ο φόβος των Αμερικανίδων για τον σοβιετικό στρατιώτη και η υπεροχή της ΕΣΣΔ στους Ολυμπιακούς Αγώνες

Τα πόστερ των Σοβιετικών και των Αμερικάνων κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην προπαγανδιστική πολιτική των δύο υπερδυνάμεων.

Κατά βάση καλλιεργούσαν την πίστη ή τον φόβο στους λαούς, με πατριωτικά ή ακραία εθνικιστικά μηνύματα.

Για περισσότερο από 45 χρόνια οι γραφίστες των ΕΣΣΔ και ΗΠΑ ήταν τόσο σημαντικοί όσο και οι κατάσκοποι.

Μέσα από τα αναρίθμητα σχέδια που κυκλοφόρησαν και τοποθετήθηκαν σε δρόμους, σπίτια, σχολεία, στρατόπεδα, χώρους ψυχαγωγίας – διασκέδασης και δημόσια κτίρια, αποτυπώνεται το ψυχροπολεμικό κλίμα της εποχής. Ο εχθρός απεικονίζεται με διάφορους τρόπους και η θεματολογία των πόστερ είναι ανεξάντλητη.

Η “Μηχανή του Χρόνου” σας παρουσιάζει ενδεικτικά μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά πόστερ.

“Τα αληθινά δολάρια”

«Σίγουρα θέλω να πολεμήσω τον κομμουνισμό αλλά πώς;» ρωτάει ο άνδρας της αφίσας.

«Με αληθινά αμερικανικά δολάρια», είναι η απάντηση.

Ήταν μια από τις μεγαλύτερες καμπάνιες της CIA τη δεκαετία 1950-1960. Η προπαγάνδα στήθηκε με την ονομασία “Εκστρατεία για την Ελευθερία”, για να ενισχυθεί το Ράδιο Ελεύθερη Ευρώπη. Τα «αληθινά» δολάρια, δηλαδή οι χρηματικές συνεισφορές των πολιτών, θα βοηθούσαν στη χρηματοδότηση του ραδιοφώνου για μεταδόσεις στην Πολωνία, την Τσεχοσλοβακία, την Ουγγαρία, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία. Οι Αμερικάνοι έλεγανότι μέσω του ραδιοφώνου ήθελαν να βοηθήσουν τους ανθρώπους που υποφέρουν από τον κομμουνισμό πίσω από το Σιδηρούν Παραπέτασμα.

Η μπότα του σοβιετικού στρατιώτη πατάει την τρομαγμένη Αμερικανίδα. «Αν η Ρωσία μπορούσε να νικήσει;» είναι το ερώτημα του πόστερ.

Η απάντηση προφανής. «Αν η Ρωσία κερδίσει τον επόμενο πόλεμο, οι άνδρες θα στειρωθούν και οι γυναίκες θα υποφέρουν κάτω από την μπότα των Ρώσων».

Η «μάχη των αιθέρων» μεταξύ ΕΣΣΔ και ΗΠΑ δεν σταμάτησε ποτέ. Η αφίσα των σοβιετικών με τον πιλότο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου δημιουργήθηκε το 1954, έναν χρόνο μετά τον θάνατο του Στάλιν. «Να πετάς ψηλότερα, μακρύτερα, γρηγορότερα από τους άλλους», είναι το μήνυμα και φυσικά είναι δανεισμένο από τη λατινική φράση Citius Altius Fortius! (γρηγορότερα, ψηλότερα, δυνατότερα).

Η σοβιετική αεροπορία είχε προχωρήσει στην κατασκευή αεροσκαφών τύπου τούρμπο- τζετ και η αφίσα διαφημίζει τα νέα εκπληκτικά μαχητικά στο φόντο του πιλότου.

Όσο για τα αστέρια στο πλάι του αεροπλάνου, συμβολίζουν τα εχθρικά μαχητικά, που κατέρριψε στο παρελθόν ο σοβιετικός «άσος» των αιθέρων. 

«Μια πανίσχυρη αθλητική δύναμη»

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1956 και του 1960 είχαν μετατραπεί σε «πόλεμο μεταλλίων» μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ. Οι Σοβιετικοί «νίκησαν» και στις δύο ολυμπικές αναμετρήσεις, μαζεύοντας περισσότερα χρυσά. Έτσι, δημιούργησαν αυτό το πόστερ, όπου απεικονίζεται η ΕΣΣΔ μέσα από το πρόσωπο του αθλητή, με φόντο χρυσά μετάλλια. Ο δημιουργός ήταν ο B. Reshetnikov.

Το αντιπολεμικό πόστερ «Ο Σούπερμαν»

Στο σχέδιο που έφτιαξε το 1968 ο Πολωνός γραφίστας  Roman Cieslewicz, ο Σούπερμαν δεν είναι μόνο αμερικανικής καταγωγής αλλά και σοβιετικής. Στην ουσία ο δημιουργός θέλει να τονίσει τη γελοιότητα του Ψυχρού Πολέμου, με το μήνυμα ότι το κάθε κράτος είναι καθρέπτης και καταστροφή του άλλου.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Αντικατασκοπικές αφίσες της ΕΣΣΔ. «Αν φωνάζεις, βοηθάς τον εχθρό!»…