Ο ευεργέτης που δώρισε ένα από τα πλέον ιστορικά σχολεία της Ελλάδας και κληροδότησε σπίτια και καταστήματα για να χρηματοδοτείται. Οι Άγγλοι το έκαναν αποθήκη και οι Γερμανοί μαγειρεία

O Μιχαήλ Νομικός ήταν ένας ακόμα ευεργέτης που διέθεσε την περιουσία του στο ελληνικό κράτος.

Την εποχή που οι υποδομές της χώρας ήταν σχεδόν ανύπαρκτες, χρηματοδότησε τη δημιουργία τεράστιου σχολικού συγκροτήματος, στο οποίο έμαθαν γράμματα εκατοντάδες χιλιάδες μαθητές και  μερικοί από τους πιο γνωστούς πολιτικούς, καλλιτέχνες και επιχειρηματίες.

Το 8ο γυμνάσιο Αθηνών ήταν ένα μεγάλο μοντέρνο σχολείο,  στο κέντρο της πόλης.

Ο Νομικός στη διαθήκη του, το 1900, άφησε στον Δήμο της Αθήνας, την περιουσία του – το σπίτι του και τα κτήματά του, συνολικής έκτασης  περίπου 7 στρεμμάτων, με σκοπό να ανεγερθεί κτιριακό σχολικό συγκρότημα κοντά στην οδό Πατησίων, που θα φέρει την επωνυμία του.

Ακόμη δώρισε στο σχολείο 8 διαμερίσματα και 2 καταστήματα, που βρίσκονται σε πολυκατοικία στο κέντρο της Αθήνας, ώστε να καλύπτονται από τα μισθώματά τους οι βασικές λειτουργικές ανάγκες του σχολικού συγκροτήματος.

Αρχικά, εκεί στήθηκε το πρώτο υπαίθριο σχολείο για προφυματικά παιδιά, καθώς η Πατησίων δεν έμοιαζε με τη σημερινή της εικόνα.

Απείχε από το κέντρο της Αθήνας, είχε πυκνή βλάστηση και ήταν ιδανικό περιβάλλον για τα παιδιά που έπασχαν από φυματίωση.

Περίπου 50 μαθητές φοιτούσαν στο υπαίθριο σχολείο. Το μάθημα γινόταν στον εξωτερικό χώρο, σε ξύλινους πάγκους που είχαν ομπρέλες.

Η λειτουργία του σταμάτησε έπειτα από  δύο μήνες, λόγω των πολιτικών εξελίξεων της εποχής.

Μερικά χρόνια αργότερα, όταν ο Γεώργιος Παπανδρέου ήταν υπουργός Παιδείας, ξεκίνησε η κατασκευή του σχολικού συγκροτήματος, το οποίο πήρε το όνομα του Μιχαήλ Νομικού.

Αρχιτέκτονας ήταν ο Γεώργιος Πάντζαρης, ενός από τους πρώτους αποφοίτους της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΕΜΠ.

Οι εργασίες ξεκίνησαν το 1928 και ολοκληρώθηκαν τρία χρόνια αργότερα.

Το έργο κόστισε 13.333.000 δραχμές και το συγκρότημα αποτελείτο από δύο δημοτικά σχολεία και δύο γυμνάσια αρρένων και θηλέων.

Λειτουργούσε σε δυο βάρδιες για να μην συγχρονίζονται οι τάξεις των αγοριών με των κοριτσιών.

Στον προαύλιο χώρο υπήρχε το εκκλησάκι των αρχαγγέλων Γαβριήλ και Μιχαήλ.

Οι πρώτοι μαθητές το χαρακτήρισαν ως «μεγαλύτερο, ωραιότερο και τελειότερο σχολείο της Αθήνας».

Την περίοδο του ελληνοϊταλικού πολέμου μετατράπηκε σε αποθήκη υλικών του αγγλικού στρατού και στην κατοχή οι Γερμανοί στέγασαν υπαίθρια μαγειρεία.

Μετά το 1945 επαναλειτούργησε και μέχρι τη δεκαετία του 1960 οι μαθητές έφταναν τους χίλιους.

οι εκπαιδευτικοί

ο Η΄ Γυμνάσιο Αθηνών δίδαξαν σημαντικοί εκπαιδευτικοί όπως: οι καθηγητές της Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Γεώργιος Μέγας και Δημήτριος Λουκάτος, ο ιστορικός του νεοελληνικού θεάτρου και ιδρυτής του θεατρικού μουσείου Γιάννης Σιδέρης, ο καθηγητής Θρησκειολογίας Νίκος Καλογερόπουλος, ο φιλόλογος και πανεπιστημιακός Ιωάννης Ξυροτύρης, η συγγραφέας και καθηγήτρια ωδικής Λιλίκα Νάκου.

Οι απόφοιτοι

Από εκεί αποφοίτησαν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο φιλόσοφος Κορνήλιος Καστοριάδης, ο Αλέκος Σακελάριος, ο Θάνος Μικρούτσικος, η Μαρία Φαραντούρη, ο Νίκος Ευαγγελάτος, ο Ανδρέας Εμπειρίκος, ο Δημήτρης Ροντήρης, ο ακαδημαϊκός Άγγελος Τερζάκης, ο Φιλοποίμην Φίνος, ο συγγραφέας  Τάσος Αθανασιάδης, ο συγγραφέας  Αλέκος Σακελλάριος, ο ζωγράφος Χρύσανθος Μποσταντζόγλου, ο ηθοποιός Τάκης Μηλιάδης, ο  Ιωάννης Χαραλαμπόπουλος, ο Κώστας Ε. Σέκερης, ο σκηνοθέτης Γρηγόρης Γρηγορίου, ο τραγουδιστής Δημήτρης Μητροπάνος, ο Αντώνης Καφετζόπουλος, ηθοποιός Γιάννης Ζουγανέλης, η δημοσιογράφος Κατερίνα Δασκαλάκη, η Τάνια Τρύπη, ο Δημήτρης Πετρόπουλος, η Ελένη Παπαγεωργίου, ο Γιώργος Σκουλάκης και σπουδαίοι πολιτικοί, καλλιτέχνες και επιχειρηματίες.

Το κυριότερο όμως είναι ότι σε αυτό το σχολείο  μορφώθηκαν και εξακολουθούν να μορφώνονται χιλιάδες Αθηναίοι που ζούσαν γύρω από την πλατεία Κολιάτσου και στην ευρύτερη περιοχή. Φυσικά στην σύγχρονη εποχή εκπαιδεύονται και τα παιδιά των μεταναστών που μένουν πλέον στην περιοχή.

Το 8ο Γυμνάσιο και Λύκειο Αθηνών, δημιουργήθηκε χάρη στη γενναιοδωρία και τη μεγαλοψυχία του Νομικού, ο οποίος σε μια δύσκολη εποχή για τη χώρα, πρόσφερε στους Έλληνες ένα σχολείο ευρωπαϊκών προδιαγραφών, που ακόμη και στις μέρες μας παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα συγκροτήματα της Αττικής.

Διαθέτει γυμναστήριο, εκκλησάκι, ψηλοτάβανες  αίθουσες και πολύ μεγάλο προαύλιο, καθώς το κομμάτι των αθλοπαιδιών και του ελεύθερου χρόνου ήταν εξίσου σημαντικό με την εγκύκλια παιδεία. Ο Νομικός είχε ζήσει στην ελληνική κοινότητα της Αιγύπτου και γνώριζε πως ήταν τα πραγματικά σημαντικά σχολειά καθώς και οι Έλληνες και οι αποικιοκράτες Βρετανοί είχαν δημιουργήσει εκεί μεγάλες σχολικές μονάδες.

Ο Νομικός στην Αίγυπτο

Γεννήθηκε τη δεκαετία του 1840 και καταγόταν από τη Λαγκάδα της Αμοργού.

Αφού τελείωσε το σχολείο μετακόμισε στην Αθήνα και σπούδασε στο Πανεπιστήμιο.

Σε ηλικία 30 ετών εγκαταστάθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου εκείνη την εποχή εργάζονταν χιλιάδες Έλληνες.

Αρχικά έπιασε δουλειά σε εβραϊκό τυπογραφείο και αφού έμαθε τη δουλειά, άνοιξε με τον αδερφό του δικό του τυπογραφείο. Κυκλοφόρησε την εφημερίδα «Φάρος της Αλεξάνδρειας».

Την περίοδο που έζησε στην Αίγυπτο, μετέφρασε πολλά βιβλία και εργάστηκε ως δημοσιογράφος.

Μερικά χρόνια αργότερα κυκλοφόρησε την εφημερίδα «Κάϊρον». Στο πρώτο φύλλο της εφημερίδας έγραφε: «Αποφασίσαντες την έκδοσιν της μικράς ταύτης εφημερίδος …. δεν αποβλέπομεν τόσον …. εις το υλικό συμφέρον, όσον εις την ανάγκην του να υπάρχει Ελληνική Εφημερίς μεταξύ της μεγάλης Ελληνικής αποικίας Καΐρου και των άλλων της Αιγύπτου μερών ένθα υπάρχουσιν Έλληνες…».

Παρόλο που ζούσε στην Αίγυπτο ενδιαφερόταν για την Ελλάδα και φρόντιζε να ενημερώνει τους Έλληνες της Αιγύπτου για τις πολιτικές εξελίξεις της χώρας.

Το 1881 ξέσπασαν ταραχές στην Αίγυπτο και το κλίμα ήταν εχθρικό για τους χριστιανούς. Ίσως αυτός ήταν ο λόγος που επέστρεψε στην Ελλάδα.

Αρχικά εγκαταστάθηκε στην Αμοργό, όπου έβαλε υποψηφιότητα για δήμαρχος.

Ωστόσο, οι συντοπίτες του δεν τον στήριξαν και έχασε τις εκλογές.

Τότε, επέστρεψε στην Αθήνα και έμεινε στην οδό Πατησίων, όπου αγόρασε μεγάλες εκτάσεις γης, καθώς είχε αποκτήσει περιουσία.

Μέχρι το τέλος της ζωής του, τον Μάρτιο του 1900, έζησε μόνος του, δεν παντρεύτηκε και δεν απέκτησε παιδιά.

Πέθανε τον Μάρτιο του 1900.

Λίγες ημέρες πριν το θάνατό του, έγραψε τη διαθήκη του, στην οποία άφηνε όλη του την περιουσία στον Δήμο Αθηναίων με τον όρο να ανεγερθεί σχολείο στην έκταση που είχε αγοράσει.

Η επιθυμία του πραγματοποιήθηκε και την περίοδο του μεσοπολέμου χτίστηκε το σχολείο που πήρε το όνομά του Διδακτήρια Νομικού, και σήμερα είναι γνωστό ως το 8ο λύκειο Αθηνών αν και στον ίδιο χώρο συστεγάζονταν και το 320.

Πληροφορίες αντλήθηκαν από ogdoolykeio.gr και την εργασία της εκπαιδευτικού Μαριάνθης Μπέλλα.

Φωτογραφικό υλικό: Θ. Θεοχάρης

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Οι θρυλικές γυμναστικές επιδείξεις. Καταργήθηκαν επειδή «αποσυντόνιζαν το σχολείο και το μάθημα της φυσικής αγωγής». Ήταν όμως το σχολικό γεγονός της χρονιάς