«Είμαι Σύρος από την Κρήτη». Η αλήθεια πίσω από τις φωτογραφίες με τους πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν το 1923 στη Δαμασκό, το Χαλέπι και στο Χαμιντιέ

Το 1923 μετά την υπογραφή της «Σύμβασης Περί Ανταλλαγής των Ελληνικών και Τουρκικών Πληθυσμών», πραγματοποιήθηκε μια από τις μεγαλύτερες ανταλλαγές πληθυσμών στον κόσμο ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία.  

Ανάμεσα στις διάφορες περιοχές όπου έγιναν μετακινήσεις ήταν και η Συρία. Οι χριστιανοί που ζούσαν στην Μικρασία ήρθαν στην Ελλάδα, αλλά υπήρξαν πολλοί μουσουλμάνοι της Ελλάδας που μέσα στον αναβρασμό βρέθηκαν τη Συρία. Οι περισσότεροι προέρχονταν από την Κρήτη.

Μια ανάλογη μετακίνηση είχε επαναληφθεί το 1897 μετά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο. Τότε πολλοί Κρήτες μουσουλμάνοι εγκαταστάθηκαν στη Συρία.

Οι πρόσφυγες συγκεντρώθηκαν κυρίως στη Δαμασκό και στο Χαλέπι. Μεγάλος αριθμός από αυτούς προέρχονταν από την Κρήτη και σύμφωνα με την αν.καθηγήτρια του ΑΠΘ Ρούλα Τσοκαλίδου, εγκαταστάθηκαν στο χωριό Χαμιντιέ, που βρίσκεται κοντά στα σύνορα με το Λίβανο.

Σήμερα περίπου οι 3.000 από 5.000 κατοίκους του χωριού είναι Κρήτες, οι οποίοι διατήρησαν τα έθιμά τους και συνεχίζουν να κρατούν επαφές με τις ρίζες τους.

Αραβικά μάθαιναν στο σχολείο και πάντα διατηρούσαν καλές σχέσεις με τους Σύρους.

Όπως ανέφερε στο ΑΠΕ  η αν. Καθηγήτρια Ρούλα Τσοκαλίδου, που ήρθε σε επαφή με πολλούς Κρήτες από το Χαμιντιέ, ξεχώρισε φράσεις όπως «τα καθημερινά πράγματα τα σκέφτομαι στα κρητικά, αλλά τα επαγγελματικά, τα επιστημονικά στα αραβικά» και «είμαι Σύρος από την Κρήτη».

Η κ. Τσοκαλίδου ανέφερε πως τόσο στο Χαλέπι όσο και στη Δαμασκό, λειτουργούσαν σχολεία ελληνικών με δασκάλους που έρχονταν από την Ελλάδα.

Μετά το 1982 στο Χαλέπι λειτουργούσε το σχολείο του Προφήτη Ηλία με 50 μαθητές και το σχολείο της Δαμασκού με 30 παιδιά.

Η κ. Τσοκαλίδου αναφέρθηκε επίσης και στους Σύρους που βρίσκονται σήμερα στη χώρα και πως είναι σειρά των Ελλήνων να επιδείξουν αλληλεγγύη απέναντί τους: «Είναι χρήσιμο να θυμηθούμε ότι ελληνικοί πληθυσμοί βρέθηκαν στο παρελθόν στα εδάφη της Συρίας, ώστε να επιδείξουμε αλληλεγγύη απέναντι στους Σύρους που βρίσκονται σήμερα εδώ» και τόνισε πως οι πρόσφυγες εκτιμούν ιδιαίτερα την προσφορά της Ελλάδας, που συνεχίζει να τους βοηθά παρά την δύσκολη θέση που βρίσκεται οικονομικά και πολιτικά.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Ποιο είναι το «προσφυγάκι» από τη Μικρασία που βρήκε στέγη στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας; Η ιστορία του γλυπτού με το ξυπόλυτο βοσκόπουλο που ταξίδεψε με τους πρόσφυγες από τις αλλοτινές πατρίδες