Η εκπληκτική ιστορία του κορσέ από την αρχαία Ελλάδα. Πότε τον φορούσαν ακόμη και οι άνδρες και γιατί απαγορεύθηκε στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο για να γίνουν όπλα

Ο κορσές κατέχει ένα σημαντικό ρόλο στην ιστορία του ιματισμού. Ενώ οι τάσεις της μόδας εξελίσσονται, ο κορσές παραμένει πάντα χρηστικός.

Οι γυναίκες τον χρησιμοποιούν για να τονίσουν την θηλυκότητα τους, ενώ υπάρχουν και εκείνες που προτιμούν την πατροπαράδοτη χρήση του, που δεν είναι άλλη από την αλλαγή στο σχήμα του σώματος. Κυρίες που ήθελαν, “έντονη μέση”, τον φορούσαν από την ηλικία των 15 και τον έβγαζαν την πρώτη νύχτα του γάμου τους. Έχει χρησιμοποιηθεί και από μια μερίδα ανδρών, για ιατρικούς λόγους. Βοηθούσε πολύ στην στήριξη της πλάτης.

Η παρατεταμένη χρήση, είχε ως αποτέλεσμα να κλονίζεται ακόμα και η υγεία των γυναικών. Αναπνευστικά προβλήματα, σπασμένα πλευρά από την πολλή πίεση, δυσκοιλιότητα, συρρίκνωση του σώματος ήταν κάποια από τα πιο συνηθισμένα προβλήματα.

Ως ένδυμα έγινε γνωστό, μέσα από την Ευρώπη του 16ου αιώνα, ενώ η δημοτικότητα του απογειώθηκε κατά την βικτωριανή περίοδο. Η αρχαιότερη εικόνα γυναίκας με κορσέ, πιστεύεται ότι είναι η μινωική θεά των όφεων, που χρονολογείται από το 1600 π.Χ.

Γιατί τον ονόμασαν “κορσέ”

Η ονομασία του προέρχεται από την γαλλική υποκοριστική λέξη “corps” που έχει τη ρίζα της στην λατινική λέξη “corpus”, που σημαίνει σώμα. Ως corset, το συναντάμε το 1300 που σε ελεύθερη μετάφραση σήμαινε ένα είδος δεμένου μπούστου. Πριν από τον 16ο αιώνα, οι κορσέδες είχαν χρησιμοποιηθεί από φυλές Καυκάσιων, που είχαν σκοπό να διατηρήσουν την σεμνότητα των ανύπαντρων κοριτσιών, χωρίς να μειώσουν την θηλυκότητα τους.

Εκείνη την εποχή οι κορσέδες είχαν σχήμα ανάποδου κώνου. Πίεζαν πολύ τη μέση, έπρεπε να δένονται πολύ σφιχτά, ενώ το στήθος τονιζόταν σε μεγάλο βαθμό. Το υλικό που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή του πρώτου κορσέ ήταν σίδηρος και χάλυβας. Αργότερα, με το πέρασμα των χρόνων, τα υλικά απλουστεύτηκαν. Μια μεγάλη καινοτομία, υπήρξε η τοποθέτηση μπαλένας.

Με τον τρόπο αυτό, η επιφάνεια παρέμεινε άκαμπτη αλλά δεν εμπόδιζε την αναπνοή και την κίνηση σε τόσο μεγάλο βαθμό.

Από τον 18ο αιώνα και έπειτα, έγιναν κάποιες αλλαγές και αυτό γιατί σταδιακά άλλαζε η μόδα. Οι κορσέδες κόντιναν, έγιναν πιο μαλακοί, ενώ οι γυναίκες άρχισαν να τον χρησιμοποιούν περισσότερο για να τονίσουν το στήθος τους. Παράλληλα όμως άλλαζε και η στάση του σώματος αλλά και η μέση.

Τα υφάσματα που χρησιμοποιούσαν για την κατασκευή τους ήταν μετάξι, δέρμα και βαμβάκι. Όταν πλέον ο κορσές ήταν ένα κομμάτι και όχι δύο που ενώνονταν με τις περίφημες δαντέλες, τότε εμφανίστηκαν μεταλλικές κόπιτσες που κούμπωναν και κρατούσαν σφιχτό το εσώρουχο πάνω στο σώμα της γυναίκας. Οι περισσότεροι ήταν φτιαγμένοι στο χέρι, δεν υπήρχε ακόμα η άνεση της μηχανής ραψίματος.

Έτσι, για μπορέσει να δώσει μια εναλλακτική στις απογοητευμένες κυρίες, πρότεινε έναν μάλλινο ελαστικό κορσέ, που θα άφηνε το σώμα να αναπνέει. Το ρητό “μπρος στα κάλλη τι είναι ο πόνος”, ταίριαζε γάντι στην περίπτωση αφού σημειώθηκαν ακόμα και κρούσματα υστερίας από την πίεση και την κακή αναπνοή.

Η απαγόρευση του κορσέ κατά την διάρκεια του Α’ Παγκόσμιου

Λίγο μετά την είσοδο των ΗΠΑ, στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο, οι βιομηχανίες κατασκευής οπλισμού ζήτησε από τις κυρίες να σταματήσουν να αγοράζουν κορσέδες, με σκοπό να χρησιμοποιήσουν το μέταλλο για μεγαλύτερη παραγωγή. Η απαγόρευση αυτή ήταν αρκετή ώστε να απελευθερωθούν 28 χιλιάδες τόνοι μετάλλου, αρκετό για την κατασκευή δυο θωρηκτών πλοίων. Μετά την δεκαετία του ’20 οι γυναίκες που προτιμούσαν τον κορσέ ήταν οι υπέρβαρες και σε κάποιες περιπτώσεις και οι εγκυμονούσες.

Με την άνθιση του κινηματογράφου και την ραγδαία εξέλιξη της μόδας, οι δεκαετίες του ’50 και ’60 απογείωσαν τον κορσέ. Ήταν ένα προκλητικό εσώρουχο που τόνιζε το στήθος και την μέση, πίεζε το στομάχι και έκανε τη γυναίκα ποθητή. Πόσω μάλλον επί σκηνής!

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Pikrepo/Wikimediamtx Commons

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Το βασανιστικό ρούχο που φορούσαν οι γυναίκες τον 19ο αιώνα. Ευθύνεται για τραυματισμούς και θανάτους γυναικών. Λιποθυμούσαν, υπέφεραν και προκαλούσαν πολλές ζημιές αλλά και βλάβες σε ζωτικά τους όργανα