Επιμενίδης, ο μάντης από την Κρήτη που κοιμήθηκε σε μια σπηλιά για 57 ολόκληρα χρόνια. Γιατί οι Έλληνες τον θεώρησαν αγαπημένο των θεών και μπήκε στον κατάλογο των επτά σοφών στη θέση του Περίανδρου

Ο Επιμενίδης, ένας από τους πιο ξακουστούς σοφούς και στη μυθολογία αναφέρεται ότι κοιμήθηκε σε μια σπηλιά για 57 ολόκληρα χρόνια! Ήταν θρησκευτικός δάσκαλος, προφήτης και μάντης, ποιητής και φιλόσοφος του 7ου ή 6ου αι. π.Χ. καταγόμενος από την Κρήτη και συχνά έκανε παρεμβάσεις στην πολιτική ζωή της Αθήνας, τόσο με  θρησκευτικό όσο και με πολιτικό τρόπο.

Ο «Επιμενίδειος ύπνος» 

Σύμφωνα με τη μυθική παράδοση περί του βίου του, κάποτε ο πατέρας του έχασε ένα από τα πρόβατά του και έστειλε τον γιο του τον Επιμενίδη στο χωράφι που χάθηκε το πρόβατο για να ψάξει να το βρει και να το φέρει πίσω.

Ο Επιμενίδης ξεκίνησε να βρει το πρόβατο, αλλά στη διαδρομή χάθηκε και αντί να φτάσει στο συγκεκριμένο χωράφι που του είχε υποδείξει ο πατέρας του, βρέθηκε σε μία σπηλιά. Ήταν κουρασμένος από την αναζήτηση του πρόβατου και μπήκε μέσα για να ξεκουραστεί. Γρήγορα αποκοιμήθηκε.

Η μυθολογία καταγράφει την ιστορία του ως παράδοξη, καθώς ο Επιμενίδης κοιμήθηκε μέσα στην σπηλιά για 57 ολόκληρα χρόνια! Από αυτό βγήκε και η παροιμιώδης φράση «Επιμενίδειος ύπνος».

Όταν ξύπνησε ο Επιμενίδης άρχισε και πάλι να ψάχνει το πρόβατο, πιστεύοντας ότι έχει κοιμηθεί λίγες μόλις ώρες. Σύντομα όμως, διαπίστωσε έκπληκτος ότι κατά τη διάρκεια του ύπνου του είχαν αλλάξει τα πάντα γύρω του. Δεν ήταν πλέον σε θέση να αναγνωρίσει τίποτα.

Το χωράφι είχε αλλάξει ιδιοκτήτη και το χωριό του παρουσίαζε πολύ μεγάλες και ανεξήγητες αλλαγές. Όταν αναζήτησε να βρει τους δικούς του ανθρώπους, ανακάλυψε ότι δεν βρισκόταν πια εκεί που ήξερε πριν κοιμηθεί…

Πολύ σύντομα, ο Επιμενίδης ανακάλυψε ότι οι πιο πολλοί άνθρωποι που γνώριζε είχαν πια πεθάνει. Παρόλα αυτά κατάφερε κάποια στιγμή να βρει τον αδελφό του, γέροντα πλέον, ο οποίος και του εξήγησε τι ακριβώς είχε συμβεί στην πραγματικότητα.

Όταν έμαθαν αυτή την ιστορία οι Έλληνες, τον θεώρησαν αγαπημένο των θεών, διότι στη διάρκεια του ύπνου του συνάντησε θεούς. Η μορφή του Επιμενίδη στα αρχαϊκά χρόνια πήρε τη θέση του Περίανδρου στον κατάλογο των επτά σοφών.

Ο Διογένης Λαέρτιος στο βιβλίο του για τον Πυθαγόρα, αναφέρει ότι ταξίδεψε σε όλον σχεδόν τον τότε γνωστό κόσμο, προκειμένου να γίνει κάτοχος όλων των σημαντικών μυήσεων. Σε αυτόν τον δρόμο της αναζήτησης της αλήθειας λοιπόν, ο Πυθαγόρας επισκέφτηκε και την Κρήτη, προκειμένου να συναντήσει τον Επιμενίδη. Ο Πυθαγόρας επεδίωξε να μυηθεί από τον σοφό άνδρα και κατέβηκαν μαζί στο περίφημο «Ιδαίον άντρον», το σπήλαιο δηλαδή στο οποίο ανατράφηκε ο ύψιστος των Θεών ο Δίας.

Το αρχαίο κείμενο αναφέρει:

…εἶτ’ ἐν Κρήτῃ σὺν Ἐπιμενίδῃ κατῆλθεν εἰς τὸ Ἰδαῖον ἄντρον

…Στην συνέχεια (ο Πυθαγόρας) επισκέφτηκε την Κρήτη και κατέβηκε στο Ιδαίον Άντρον με την συνοδεία του Επιμενίδη,

ἀλλὰ καὶ ἐν Αἰγύπτῳ εἰς τὰ ἄδυτα·

αλλά επίσης επισκέφτηκε και τα άδυτα των ναών της Αιγύπτου.

καὶ τὰ περὶ θεῶν ἐν ἀπορρήτοις ἔμαθεν.

Έτσι γνώρισε τα απόρρητα μυστικά που αφορούν στην φύση των Θεών.

Το «Ιδαίον Άντρον» είναι ένα σπήλαιο στις ανατολικές παρειές του όρους Ίδη, στο οροπέδιο της Νίδας, σε υψόμετρο 1.498 μ. και σε απόσταση 20 χλμ. από τα Ανώγεια. Σε αυτό το οροπέδιο του Ψηλορείτη -σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία- ανατράφηκε ο Δίας.

Η σπουδαιότητα του σπηλαίου τεκμηριώνεται από τα πολυάριθμα και βαρύτιμα αφιερώματα: αγγεία διαφόρων μεγεθών, περίτεχνα σκεύη, ειδώλια, μοναδικές σφραγίδες από ελεφαντόδοντο, κοσμήματα, μικρογραφικά αγγεία από χρυσό και περιδέραια από ημιπολύτιμους λίθους. Αξίζει επίσης να αναφερθούν οι χάλκινες αναθηματικές ασπίδες 8ου-7ου αιώνα π.Χ. με εγχάρακτες και σφυρήλατες παραστάσεις, από τα εκλεκτότερα έργα τέχνης του αρχαίου κόσμου. Στην Κλασική εποχή (5ος αι. π.Χ.), οι γραπτές πηγές αναφέρονται στη λατρεία που ασκήθηκε στο σπήλαιο και της αποδίδουν μυστηριακό και χθόνιο χαρακτήρα.

Ο Επιμενίδης έζησε συνολικά 157 ή 299 χρόνια.

Πηγές: Λαέρτιος, Διογένης (1994). Οι Επτά Σοφοί της Αρχαιότητας. Αθήνα: εκδ. ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ, σελ. 133 και Υπουργείο Πολιτισμού – Οδυσσεύς

Διαβάστε ακόμη: Η αρπαγή της Ευρώπης απεικονίζεται στο κέρμα των 2 ευρώ. Ο μύθος για την όμορφη κοπέλα που ερωτεύτηκε κεραυνοβόλα ο Δίας και την άρπαξε παίρνοντας μορφή ταύρου.